از دهه هفتاد فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی با تمرکز روی زندگی فرماندهان شهید ساخته شده اما بخش مهمی از آنها به واسطه اینکه ساختار جذابی نداشته‌اند یا فقط به جنبه‌هایی از زندگی شهید مورد نظر تاکید کرده‌اند، با استقبال روبه‌رو نشده‌اند. از اواخر دهه هشتاد کارگردان‌هایی به میدان آمدند و با دست گذاشتن روی بازیگران شناخته شده و موفق، آثاری درباره زندگی برخی فرماندهان شهید ساختند که با استقبال زیادی روبه‌رو شد. «شوق پرواز»، «آخرین روزهای زمستان»، «ایستاده در غبار»، «موقعیت مهدی» و … از جمله آثار موفقی بودند که در این دوره ساخته شدند. به بهانه اکران فیلم «غریب» با تمرکز روی زندگی شهید محمد بروجردی با بازی بابک حمیدیان، مروری داریم بر بازی موفق بازیگران در نقش فرماندهان شهید.
به گزارش فیلم‌نیوز، شهاب حسینی، هادی حجازی‌فر، بابک حمیدیان و مهدی زمین‌پرداز به قدری در ایفای نقش فرماندهان شهید موفق ظاهر شده‌اند که خیلی‌ها معتقدند یکی از بهترین‌های کارنامه‌شان در همین آثار شکل گرفته است. علاوه بر بازیگرانی که به بازی آنها در نقش سرداران شهید اشاره شده، بازیگران دیگری از جمله علی دهکردی (شهید عباس دوران) ، فریبرز عرب نیا (شهید مصطفی چمران)، سید جواد هاشمی (شهید احمد کشوری) ، حامد کمیلی (شهید حسین علم الهدی) و… نیز در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف در نقش سرداران شهید دفاع مقدس به ایفای نقش پرداختهاند.
♦ غریب | محمد بروجردی | بازیگر : بابک حمیدیان
کارگردان : محمد حسین لطیفی
محصول : 1401 / سازمان رسانهای اوج
درباره نقش : فیلم «غریب» برشی از دوران فرماندهی شهید محمد بروجردی را طی سال‌های 58 و 59 در منطقه کردستان به تصویر می‌کشد و بابک حمیدیان نقش این شهید را ایفا کرده. یکی از ویژگی‌های بابک حمیدیان به این برمی‌گردد که گریم‌های مختلف روی چهره‌اش می‌نشیند و می‌تواند در نقش‌های مختلف بسیار باورپذیر به میدان بیاید. او علاوه بر تغییر چهره، سعی کرده روی شیوه صحبت کردن، لبخند زدن، نگاه کردن و حتی چگونگی نشستن غم روی چهره شهید بروجردی هم متمرکز شود و در بازی‌اش پیاده کند. درواقع می‌توان گفت یکی از مهمترین برگ برنده‌های فیلم «غریب» بازی بابک حمیدیان در نقش شهید بروجردی است. نوه شهید بروجردی در مصاحبه‌ای گفته: «وقتی بابک حمیدیان را با گریم شهید بروجردی دیدیم، دو سه دقیقه در شوک بودیم و بعد متوجه شدیم که ایشان بابک حمیدیان است. من در پشت صحنه به شوخی بابک حمیدیان را پدربزرگ صدا می‌کردم و حس خیلی عجیبی بود.» بازی حمیدیان برخلاف انتظار، توسط داوران جشنواره چهل‌ویکم دیده نشد.
♦ موقعیت مهدی | مهدی بارکری | بازیگر : هادی حجازی فر
کارگردان : هادی حجازی فر
محصول : بنیاد روایت فتح و سیما فیلم / 1400
درباره نقش : «موقعیت مهدی» اولین فیلم کارنامه هادی حجازی‌فر است. او علاوه بر کارگردانی، بازنویسی فیلمنامه را انجام داده و خودش هم در نقش شهید مهدی باکری، شخصیت اصلی فیلم بازی کرده است. بنابراین می‌توانیم امضای حجازی‌فر را از هر لحاظ روی فیلم «موقعیت مهدی» ببینیم. طبیعتا هیچ‌کس جز خود هادی حجازی‌فر نمی‌توانست از پس ایفای نقش شهید مهدی باکری بربیاید. او تسلط زیادی روی زبان آذری دارد و با گریمی روی صورت، توانسته است تا حدودی شمایی از چهره آن شهید را به تصویر بکشد. هادی حجازی‌فر به جای تمرکز روی شخصیت شهید باکری، روی موقعیت‌ها دست گذاشته است. انگار دوربینی روشن است و تمام احساسات و عواطف آن لحظه بازیگران را ثبت می‌کند. ما همان اندازه که باکری را به عنوان فردی قدرتمند و با صلابت در میدان جنگ می‌شناسیم، نسبت به تنهایی و بعضا سرخوردگی همسرش هم واقف می‌شویم و از طرف دیگر مثلا جزئیات زندگی برادرش را هم درمی‌یابیم.
♦ ایستاده در غبار | احمد متوسلیان | بازیگر : هادی حجازی فر
کارگردان : محمد حسین مهدویان
محصول : سازمان رسانهای اوج / 1394
درباره نقش : هادی حجازی‌فر سال‌ها در تئاتر فعالیت می‌کرد و به عنوان یک کارگردان برجسته تئاتری شناخته می‌شد اما اولین‌بار با نقش احمد متوسلیان در فیلم «ایستاده در غبار» به مخاطبان معرفی شد. خودش در مصاحبه‌ای گفته از آنجایی که به نظرش شباهتی با حاج احمد متوسلیان ندارد، علاقه‌مند نبوده در این نقش بازی کند و معجزه گریم را نادیده گرفته است. فیلم «ایســتاده در غبار» شمایی کاملا متفاوت از یک قهرمان به نمایش می‌گذارد و از آنجایی که ساختاری مســتندگونه دارد و از صداهای آرشیوی استفاده کرده، بسیار ملموس به نظر می‌رسد. بخصوص اینکه حجازی‌فر در نقش متوسلیان، قهرمان‌گونه به میدان نمی‌آید، خطاهای انسانی‌اش را نادیده نمی‌گیرد و تمام نقات قوت و ضعف او را به تصویر می‌کشد. به همین دلیل هم این فیلم بسیار محبوب شد و شهرت زیادی برای حجازی‌فر و همچنین محمدحسین مهدویان به همراه داشت.
♦ چ | علی اصغر وصالی | بازیگر : بابک حمیدیان
کارگردان : ابراهیم حاتمی کیا
محصول : بنیاد سینمایی فارابی / 1392
درباره نقش : بابک حمیدیان در فیلم «چ» تصویری ملموس از شهید وصالی پیش چشم مخاطب قرار داد تا جایی که بازی فریبرز عرب‌نیا را در نقش شهید چمران تحت تاثیر قرار گرفت. علی‌اصغر وصالی جزو بازی‌های ماندگار حمیدیان است. ما در فیلم چیزی از گذشته وصالی نمی‌شنویم و او را صرفا در ماجرای پاوه می‌بینیم. ابتدای فیلم متوجه می‌شویم فرمانده گروهی به نام دستمال‌سرخ‌هاست و سپس او را آدمی پرشور می‌بینیم که در راه رسیدن به آرمان دست به هر کاری می‌زند. او برخلاف دکتر چمران اعتقادی به مذاکره ندارد و معتقد است باید تحت هر شرایطی دشمن را پس زد و شهر را آزاد کرد. به همین دلیل هم رفتار پرشورش مورد توجه‌مان قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه اینجاست که تا پیش از فیلم «چ» خیلی‌ها آشنایی با این شهید نداشتند و بازی ملموس بابک حمیدیان توانست او را بیشتر معرفی کند. حمیدیان برای بازی در این فیلم سیمرغ نقش مکمل مرد را گرفت.
♦ آخرین روزهای زمستان| حسن باقری | بازیگر : مهدی زمین پرداز
کارگردان : محمد حسین مهدویان
محصول : گروه حماسه و دفاع شبکه یک / 1391
درباره نقش : مهدی زمین‌پرداز با گریمی حساب‌شده، شباهت زیادی به شهید باقری پیدا کرده بود. تا حدی که در زمان پخش سریال یکی از سوال‌های مشترک این بود که آیا بیننده با خود واقعی شهید مواجه است یا بازیگر نقش او را بازی می‌کند؟ از آنجایی که سریال ساختاری مستندگونه داشت و از صداهای آرشیوی استفاده می‌شد، اینطور به نظر می‌رسید که با تصاویر آرشیوی هم از آن زمان روبه‌رو هستیم. زمین‌پرداز مدت‌ها روی حالات و رفتار شهید باقری مطالعه داشت و به همین خاطر موقع بازی، زیر نظر مهدویان شمایلی باورپذیر از شهید ارائه کرد. زمین‌پرداز بازیگر توانایی است که بعدها در فیلم‌ها و نقش‌های دیگر استعداد خود را به رخ کشید. «آخرین روزهای زمستان» باعث شد که مخاطبان با زندگی و شخصیت این شهید بیشتر آشنا شوند. تمهیدی که مهدویان در این سریال به‌کار برد بعدها منجر به تولید «ایستاده در غبار» شد.
♦ شوق پرواز | عباس بابایی | بازیگر : سید شهاب حسینی
کارگردان : زنده یاد یدالله صمدی
محصول : گروه تلویزیونی شاهد / 1390
درباره نقش : شهاب حسینی برای ایفای نقش شهید عباس بابایی در سریال «شوق پرواز»، از پوسته همیشگی‌اش خارج شد و در قالبی کاملا متفاوت مقابل دوربین رفت. او با آمادگی بدنی کامل، تغییر لحن صحبت کردن و تمرکز روی چگونگی بروز احساسات درونی توانایی‌هایش را در بازنمایی زندگی این شهید به رخ کشید و موفق شد زندگی پرفراز و نشیب شهید عباس بابایی را از زمان تحصیل در یران تا شهادت به تصویر بکشد. این یکی از مهمترین و حساس‌ترین نقش‌های شهاب حسینی بود و به‌خوبی از پس آن برآمد. زنده‌یاد یدالله صمدی سعی کرده بود، به جای تمرکز صرف روی دلاوری‌ها و جنبه‌های مثبت زندگی شهید بابایی، جوانب مختلف را در نظر بگیرد و روی وجوه انسانی این شهید دست بگذارد. از این رو این شخصیت بسیار به دل مخاطبان گسترده با هر طیف فکری نشست.
