پیمان قاسم‌خانی از جمله نویسندگانی است که موفق شده بیشتر از دو دهه خودش را در اوج نگه دارد. وقتی به فهرست فیلم‌ها و سریال‌هایی که براساس فیلمنامه‌های او ساخته شده نگاه می‌اندازیم با مجموعه‌ای از آثار درجه یک کمدی روبه‌رو می‌شویم. نکته قابل توجه اینجاست که همکاری قاسم‌خانی با کارگردان‌های مطرحی مثل مهران مدیری، کمال تبریزی، ابوالحسن داوودی، بهروز افخمی، سروش صحت، رامبد جوان و … هم به خلق آثار درخشانی توسط آنها منجر شده است. به بهانه انتشار سریال «روزی روزگاری مریخ» به کارگردانی مشترک قاسم‌خانی و محسن چگینی، در این پرونده، مروری داریم بر کارنامه پربار قاسم‌خانی در جایگاه فیلمنامهنویس سینما و تلویزیون، بازیگر و کارگردان.
♦ فیلمنامه‌های سینمایی
ورود پیمان قاسم‌خانی به سینما با نگارش فیلمنامه «من زمین را دوست دارم» به کارگردانی ابوالحسن داوودی در سال 1372 رقم خورد. فیلم آن‌قدر مورد توجه قرار گرفت که حضور قاسم‌خانی را در سینما تثبیت کرد. اکثر فیلمنامه‌های قاسم‌خانی به فیلم‌های مهمی در دوره خودشان تبدیل شدند. «نان و عشق و موتور 1000»، کمدی سیاسی جذابی بود که براساس فیلمنامه او ساخته شد. فیلمنامه «مارمولک» به یکی از مهمترین فیلم‌های کمال تبریزی تبدیل شد و برای خود قاسم‌خانی هم سیمرغ به همراه داشت. «سنپطرزبورگ» به کارگردانی بهروز افخمی هم فیلم مهم دیگری بود که براساس فیلمنامه قاسم‌خانی ساخته شد. فیلمنامه فیلم کمدی درجه یک «ورود آقایان ممنوع» هم از شاهکارهای او در سینماست. قاسم‌خانی علاوه بر این آثار، فیلمنامه‌های «مکس»، «نقاب»، «طبقه حساس» و … را هم نوشته است.
♦ فیلمنامه‌های سریال‌های تلویزیونی
قاسم‌خانی در تلویزیون کارنامه پرباری داشت. سال 1375 به عنوان یکی از نویسندگان «خانه سبز» فعالیتش را در تلویزیون شروع کرد. او یکی از نویسندگان سریال‌های محبوبی مثل «هتل»، «بدون شرح» و … بود. نقطه عطف فعالیتش در تلویزیون با نگارش فیلمنامه «پاورچین» به کارگردانی مهران مدیری در سال 1381 رقم خورد. بعد از «پاورچین» عنوان سرپرست نویسندگان با مدیری برای ساخت سریال‌های «شب‌های برره»، «باغ مظفر» و «مرد هزار چهره» همکاری کرد؛ همکاری که بعد از «مرد هزار چهره» متوقف شد و سال‌ها بعد در «هیولا» برای شبکه خانگی ادامه پیدا کرد. قاسم‌خانی در دهه هشتاد سرپرست نویسندگان سریال‌های موفقی مثل «کمربندها را ببندیم» و «مسافران» بود. آخرین فعالیت‌های قاسم‌خانی در تلویزیون به دو سریال موفق «ساختمان پزشکان» و «پژمان» به کارگردانی سروش صحت برمی‌گردد. او بعد از «پژمان» دیگر فعالیتی در تلویزیون انجام نداد.
♦ بازیگری
بعد از دو تجربه فیلمنامه‌نویسی در سینما، قاسم‌خانی پیشنهاد علیرضا داودنژاد را برای بازی در فیلم «عاشقانه» پذیرفت و نقش جوانی عاشق‌پیشه را بازی کرد. 14 سال بعد از «عاشــقانه»، بار دیگر بازیگری را تجربه کرد. او در فیلم «سنپطرزبورگ» به کارگردانی بهروز افخمی و فیلمنامه‌ای که خودش نوشته بود، با محسن تنابنده همبازی شد. قاسم‌خانی بعد از «سنپطرزبورگ» با روح‌الله حجازی برای بازی در فیلم «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» وارد همکاری شد و این‌بار نقشی جدی ایفا کرد. او نقشی کوتاه هم در فیلم «طبقه حساس» داشت. مرد مرده‌ای که از قضا روی جنازه زن مردی متعصب خاک شده بود و باید هرطور شده نبش قبر می‌شد. آخرین فعالیت قاسم‌خانی به عنوان بازیگر در فیلم «چپ‌‌راست» حامد محمدی اتفاق افتاد؛ فیلمی که هنوز اکران نشده است.
♦ کارگردانی
دو دهه بعد از شروع فعالیت جدی به عنوان فیلمنامهنویس و از سر گذراندن تجربه‌هایی در عرصه بازیگری، بالاخره سال 1394 اولین فیلم سینمایی‌اش «خوب، بد، جلف» را کارگردانی کرد. محور اصلی این فیلم زوج جذاب پژمان جمشیدی و سام درخشانی بودند که در سریال «پژمان» سروش صحت بودند که فیلمنامه‌اش توسط قاسم‌خانی نوشته شده بود درخشیدند. قاسم‌خانی از محبوبیت این زوج در «خوب، بد، جلف» استفاده کرد. این فیلم جزو کمدی‌های موفق سینما بود و باعث شد قاسم‌خانی قسمت دوم آن را هم بسازد. «خوب، بد، جلف؛ ارتش سری» به اندازه قسمت اول موفقیت‌آمیز نبود. قسمت سوم این سه‌گانه هم که در قالب سریال به کارگردانی محسن چگینی ساخته شد، باز هم چندان جریان‌ساز نبود. قاسم‌خانی حالا به صورت مشترک با چگینی در سریال «روزی روزگاری مریخ»، برای سومین‌بار کارگردانی را تجربه می‌کند.
♦ شخصیت‌های ماندگار
یکی از جذاب‌ترین شخصیت‌های خلق شده توسط قاسم‌خانی، «رضا مارمولک» فیلم کمال تبریزی است. مجرمی که لباس روحانیت به تن می‌کند و با رفتاری اغراق‌شده، هم می‌خنداند و هم به فکر وا می‌دارد. «داوود برره» سریال «پاورچین» هم شخصیتی بامزه و در عین‌حال پیچیده است. شخصیتی که از روستا می‌آید با مظلوم‌نمایی به اهدافش می‌رسد. «شب‌های برره» شخصیت‌های جذاب زیادی دارد اما خود «شیرفرهاد» با تمام ویژگی‌هایش یکی از مهمترین آنهاست. یکی دیگر از شخصیت‌های درخشان او، «مسعود شصت‌چی» در «مرد هزارچهره» است. کارمندی ساده و بی‌دست‌وپا که بدشانسی می‌آورد و در موقعیت‌هایی عجیب قرار می‌گیرد. «خانم شیرزاد»، منشی ساده «ساختمان پزشکان» هم به خاطر حواس‌پرتی‌هایش جزو شخصیت‌هایی است که از ذهنمان بیرون نمی‌رود. «خانم دارابی» و «آقای جبلی» فیلم «ورود آقایان ممنوع»، برگ برنده‌های مهمی در کارنامه او هستند. مدیر و معلمی که نمونه‌شان را در هیچ فیلمی ندیده بودیم.
