رابطه میان ورزش و سینما همیشه وجود داشته و در دورههای مختلف با فیلمهایی روبهرو بودهایم که موضوعشان یا مستقیم یا غیرمستقیم به مسئله ورزش گره خورده است. به بهانه نمایش فیلم «هوک» به کارگردانی حسین ریگی در جشنواره چهلویکم مروری داریم بر مهمترین فیلمهای مرتبط با ورزش سینمای ایران.
به گزارش فیلمنیوز، فیلمهای مستند و تجربی مختلفی درباره فوتبالیستها و ورزشکاران ساخته شده اما در این پرونده صرفا روی برخی فیلمهای مهم سینمایی دست گذاشتهایم.
♦ خط پایان| محمدعلی طالبی| 1364
نوع ورزش: دوچرخهسواری
ماجرا چه بود: در «خط پایان» ایرج طهماسب برای اولین بار پا به سینما میگذارد و نقش اصلی این فیلم را بازی میکند. ماجرا درباره کارگری است که علاقه زیادی به دوچرخهسواری دارد. با وساطت فرزند رئیس باشگاه دوچرخهسواری به عنوان ذخیره وارد باشگاه میشود و در مسابقه عنوان اول را به دست میآورد اما به دلیل مشکلات قلبی نمیتواند در مسابقات آسیایی شرکت کند. بعد از مصدومیت فرزند رئیس باشگاه، او تصمیم میگیرد با سایر دوچرخهسواران باشگاه برای تامین هزینه درمان او مسابقه ترتیب دهند و خودش در مسابقه اول میشود.
میزان موفقیت: «خط پایان» در جشنواره چهارم فیلم فجر برنده جایزه ویژه هیئت داوران شد.
♦ روز باشکوه| کیانوش عیاری| 1367
نوع ورزش: دوچرخهسواری
ماجرا چه بود: ماجرای فیلم قبل از انقلاب میگذرد و تمرکزش روی استفاده از محبوبیت یک قهرمان برای بهرهکشی از مردم است. یک قهرمان دوچرخهسوالی به اسم آقاگل بعد از اینکه در مسابقات آسیایی مدال طلا میگیرد به ایران برمیگردد و با استقبال زیادی روبهرو میشود. او را به فرمانداری دعوت میکنند و از او میخواهند در مراسمی که برای ورود یکی از اعضای خاندان سلطنتی تدارک دیده شده شرکت کند. علاوه بر این از او میخواهند که از محبوبیتش نزد مردم استفاده کند و آنها را ترغیب کند قالیهایشان را برای فرش کردن مسیر استقبال در اختیار فرمانداری بگذارند اما او قبول نمیکند.
میزان موفقیت: این فیلم در جشنواره هفتم فیلم فجر حضور داشت اما موفقیتی نصیبش نشد.
♦ بچههای آسمان| مجید مجیدی| 1375
نوع ورزش: دوومیدانی
ماجرا چه بود: «بچههای آسمان» بیشتر از اینکه جزو مجموعه فیلمهای ورزشی قرار بگیرد، اثری اجتماعی درباره مشکلات طبقه فرودست جامعه است اما به نحوی با مسابقه دو گره میخورد. پسربچهای به نام علی که کفش خواهرش را گم کرده حالا مجبور است کفشش را در اختیار خواهرش بگذارد و هردو از یک جفت کفش استفاده کنند. شرایط رفتهرفته سختتر میشود تا اینکه تصمیم میگیرد در مسابقه دوی مدرسه شرکت کند و نفر سوم شود تا جایزهی کفش کتانی به او برسد. مسابقه پرتبوتاب شروع میشود و علی با تمام وجود میدود و اول میشود.
میزان موفقیت: در جشنواره پانزدهم فیلم فجر برنده سیمرغ بهترین فیلم، فیلمنامه، کارگردانی و تدوین شد و در جشنوارههای مختلف جهانی هم از جمله جشنواره فیلم مونترال، جشنواره فیلم کودکان فرانکفورت، جشنواره فیلمهای کودکان اولو فرانکفورت، جشنواره فیلم سنگاپور، جشنواره فیلم ورشو و … بسیار مورد تمجید قرار گرفت و برنده جایزه شد. در برخی مدارس دنیا این داستان تدریس میشود.
♦ یاسهای وحشی| محسن محسنینسب| 1376
نوع ورزش: رزمی
ماجرا چه بود: داستان درباره مسابقه کاراتهای است که در لندن برگزار میشود و ایرانیها هم در آن حضور دارند. چند رزمنده کاراتهکار بعد از پایان جنگ به این مسابقه راه پیدا میکنند. یکی از آنها راضی به مسابقه دادن با حریف اسرائیلی نمیشود و بیرون از محوطه با او برخورد میشود و کاراتهکار دیگر ایرانی تهدید میشود که اگر بازی را مقابل اسرائیل ببرد همسرش را از دست میدهد.
میزان موفقیت: «یاسهای وحشی» فیلم موفقی نبود و در جشنواره شانزدهم فیلم فجر هم نتوانست توجهها را جلب کند.
♦ دیوار| محمدعلی طالبی| 1386
نوع ورزش: موتورسواری
ماجرا چه بود: ماجرا درباره موتورسواری یک دختر در شهربازی است. پدر دختری به اسم ستاره که از طریق موتورسواری روی دیوار مرگ شهربازی زندگی میگذرانده از دنیا میرود و برادرش هم نمیتواند کارش را ادامه دهد. تا اینکه ستاره تصمیم میگیرد برای تامین مخارج زندگی مادر و برادرش مسیر پدر را در پیش بگیرد. او در این رشته موفق میشود و خیلی زود به شهرت میرسد و حتی قرار میشود در مسابقات جهانی هم حضور پیدا کند اما این موفقیت طولانی مدت نیست. چون نیروی انتظامی دیوار را تعطیل میکند و اجازه نمیدهد یک دختر موتورسوار پیش روی مردم فعالیتش را ادامه دهد.
میزان موفقیت: دیوار آنطور که باید دیده نشد اما خیلیها از بازی گلشیفته فراهانی و معنای فیلم استقبال کردند. نهایتا در جشنواره فیلم فجر برنده بهترین فیلمبرداری شد و در جشن خانه سینما هم چند تندیس گرفت.
♦ عرق سرد| سهیل بیرقی| 1396
نوع ورزش: فوتسال زنان
ماجرا چه بود: داستان فیلم براساس ماجرای واقعی یک قهرمان زن فوتسال ساخته شده بود. تیم ملی فوتسال زنان ایران به خاطر گل کاپیتان به مسابقات جهانی راه پیدا میکند و زمانی که بعد از تمرینهای فراوان قرار است از ایران خارج شوند، کاپیتان میفهمد همسرش او را ممنوعالخروج کرده است. تمام تلاشش را میکند که در زمان باقیمانده رضایت او را برای خروج از کشور بگیرد اما راضی نمیشود و قانون هم به نفع او رضایت نمیدهد. مسابقه برگزار میشود و کاپیتان نمیتواند در آن شرکت کند. تا اینکه به نحوی از همسرش انتقام میگیرد.
میزان موفقیت: «عرق سرد» در هفت رشته نامزد دریافت سیمرغ شد و نهایتا سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین تدوین را گرفت.
♦ غلامرضا تختی| بهرام توکلی| 1397
نوع ورزش: کشتی
ماجرا چه بود: روایتی متفاوت از زندگی غلامرضا تختی، قهرمان کشتی ایران بود که توسط بهرام توکلی به نمایش گذاشته شد. غلامرضا تختی بعد از کسب چندین مدال در کشتی و جلب توجه همه، به خاطر حمایت از مردم و مصدق و شرکت در سخنرانیها و تجمعات سیاسی مورد غضب حکومت قرار میگیرد اما پیشنهادهای مختلف را برای تبانی و همکاری با آنها نمیپذیرد و روزبهروز فقیرتر و منزویتر میشود تا اینکه یک روز در اتاق هتل به زندگی خودش پایان میدهد.
میزان موفقیت: واکنشها نسبت به «غلامرضا تختی» متفاوت بود. خیلیها آن را با فیلم «جهانپهلوان تختی» که زندهیاد علی حاتمی امکان ساختش را پیدا نکرد و توسط بهروز افخمی تولید شد مقایسه کردند و برخی آن را خلاف واقع دانستند. با این حال برآیند نگاهها به سمت آن مثبت بود و سیمرغ بهترین فیلمبرداری و طراحی صحنه را از جشنواره فیلم سیوهفتم گرفت.
♦ سونامی| میلاد صدرعاملی| 1397
نوع ورزش: تکواندو
ماجرا چه بود: ماجرای فیلم باز هم درباره بازی مقابل اسرائیل و دیدگاههای مختلف درباره آن است. داستان از این قرار است که یک مربی تکواندو در المپیک سال 2012 برای جلوگیری از مبارزه شاگردش مرتضی با ورزشکار اسرائیلی از او خواسته بازی را واگذار کند. حالا سالها از آن ماجرا گذشته و مربی که شاگرد جوانش بهداد مصدوم شده، مجددا سراغ مرتضی رفته و از او خواسته برگردد و در تیم ملی بازی کند. با ورود مرتضی به زمین و رویارویی با بهداد و مربی ماجرا پیچیدهتر میشود.
میزان موفقیت: «سونامی» اولین فیلم کارنامه میلاد صدرعاملی، پسر رسول صدرعاملی بود. سال 1397 در جشنواره سیوهفتم شرکت کرد اما نتوانست توجه داوران و منتقدان را به خودش جلب کند و نهایتا موفقیتی در جشنواره نصیبش نشد.
♦ هوک | حسین ریگی| 1401
نوع ورزش: بوکس
ماجرا چه بود: «هوک» به کارگردانی حسین ریگی و تهیهکنندگی علی آشتیانیپور با تمرکز روی ورزش بوکس ساخته شده. کارگردان اعلام کرده که فیلمش یکجورهایی ادای دین به سیستانوبلوچستان است و بازیگران با گویشی محلی در فیلم ظاهر شدهاند. تمرکز اصلی داستان روی پسربچهای به نام شیروک است که سودای قهرمانی دارد و به توصیه برادرش وارد ورزش بوکس شده است. امیر جعفری، رویا تیموریان، امیرمهدی ژوله و علی اوسیوند از جمله بازیگران فیلم هستند.
میزان موفقیت: فیلم «هوک» امروز در سالن سینمای رسانه جشنواره چهلویکم به نمایش درمیآید و هنوز نمیتوان درباره واکنش منتقدان نسبت به آن مطمئن بود.