فیلم «جنگل پرتقال» به کارگردانی آرمان خوانساریان در فضایی دور از هیاهوی شهر و در دل طبیعت ساخته شده و نامش هم به نحوی نشان دهنده همین ماجراست. به بهانه نمایش این فیلم در جشنواره چهل‌ویکم، مروری داریم بر فیلم‌هایی که نامشان به نحوی با میوه‌ها گره خورده است.
به گزارش فیلم‌نیوز، تعداد فیلم‌هایی که در نامشان از یک میوه استفاده شده کم نیست اما سعی کرده‌ایم دست روی آثاری بگذاریم که استفاده از این عناوین به نحوی در ارتباط مستقیم با معنای فیلم قرار دارد.
♦ زیر درختان زیتون | عباس کیارستمی | 1373
درباره فیلم: «زیر درختان زیتون» سومین فیلم از سه‌گانه کوکر عباس کیارستمی است و بعد از «خانه دوست کجاست» و «زندگی و دیگر هیچ» ساخته شده.
بار دراماتیک نام میوه: در این فیلم زیتون به عنوان نماد رودبار استفاده شده است. داستان فیلم در ارتباط با زلزله رودبار است. کیارستمی وسط خرابه‌های ناشی از زلزله رودبار یک ماجرای عاشقانه روایت می‌کند. شخصیت اصلی داستان پسری فقیر و بی‌کس و کار به نام حسین است که به خواستگاری دختری به نام طاهره می‌رود و به خاطر اینکه خانه ندارد جواب رد می‌شنود. همان شب زلزله کل روستا را بی‌خانمان می‌کند. حسین از این وضعیت خوشحال می‌شود چون حالا دیگر همه مردم روستا مثل خودش بی‌خانمان هستند و دوباره می‌تواند به طاهره پیشنهاد ازدواج بدهد. زیتون به عنوان نماد صلح شناخته می‌شود و شاید به این تعبیر هم استفاده شده است.
♦ درخت گلابی| داریوش مهرجویی| 1376
درباره فیلم: داریوش مهرجویی سال 1376 فیلم «درخت گلابی» را براساس داستانی به همین نام نوشته گلی ترقی ساخت. کل فیلم خاطره‌بازی شخصیت داستان با گذشته است. یک نویسنده که با وجود نوشتن انواع و اقسام داستان و مقاله و کتاب حالا احساس می‌کند زندگی‌اش بی‌معناست.
بار دراماتیک نام میوه: با روایتی درباره درخت گلابی باغ دماوند نویسنده‌ای میانسال شروع می‌شود؛ درختی که به گفته باغبان‌ها قهر کرده و بار نمی‌دهد. نویسنده که برای پیدا کردن محیطی آرام به باغ دماوند رفته و حوصله صحبت کردن با کسی را ندارد به درخت بی‌توجهی می‌کند اما همین امر او را به خاطرات نوجوانی‌اش در باغ دماوند می‌برد و احساسات عاشقانه‌اش را نسبت به دختری که نویسنده او را میم می‌نامد زنده می‌کند. خاطرات نویسنده به درخت گلابی تنومندی داخل باغ گره می‌خورد. در پایان نویسنده به درخت تکیه می‌دهد و حقیقت زندگی‌اش را پیدا می‌کند.
♦ طعم گیلاس| عباس کیارستمی | 1376
درباره فیلم: داستان فیلم درباره مرد میانسالی است که قصد خودکشی دارد. می‌خواهد قرص‌های خوابش را بخورد و توی قبری دراز بکشد و از یک نفر خواهش کند صبح فردا رویش خاک بریزد. هیچ‌کس نمی‌پذیرد و نهایتا در این مسیر با مرد راننده‌ای مواجه می‌شود که حرف‌های او تعریفش را نسبت به زندگی تغییر می‌دهد.
بار دراماتیک نام میوه: گیلاس در این فیلم به عنوان نماد زندگی معرفی می‌شود. راننده برای مرد میانسال تعریف می‌کند یک روز وقتی زندگی‌اش به بن‌بست رسیده تصمیم گرفته خودکشی کند اما طناب به درخت گیر نمی‌کرده. وقتی هوا روشن شده یک مرتبه سبزه‌دار و درخت و صدای بچه‌ها را شنیده و با خوردن توت احساس خوشایندی پیدا کرده و از مرگ نجات پیدا کرده. بعد به مرد میانسال داستان می‌گوید که به خاطر تماشای ستاره‌ها، قرص کامل ماه، چشمه خنک، و طعم گیلاس نباید از زندگی کردن بگذرد.
♦ زیر درخت هلو | ایرج طهماسب | 1384
درباره فیلم: «زیر درخت هلو» پنجمین فیلم ایرج طهماسب است. به ظاهر یک کمدی بامزه است که با موقعیت‌های خنده‌دارش مخاطب را سرگرم می‌کند اما یک جورهایی در ستایش زندگی است و به بی‌اعتبار بودن مرگ و زندگی اشاره دارد.
بار دراماتیک نام میوه: داستان فیلم در خاندانی عجیب و غریب روایت می‌شود که همگی بعد از دیدن یک خواب، سر ساعت 5 زیر درخت هلو مرده‌اند. بزرگ این خاندان یک روز زیر درخت هلو می‌میرد و وصیت می‌کند فرزندانش فقط زمانی می‌توانند وصیت‌نامه را بخوانند که نوکر خانه ازدواج کرده باشد. برای همین هم همه به فکر می‌افتند تا هرطور شده برایش زنی انتخاب کنند. او عاشق درخت هلوست اما در موقعیت ازدواج با زنی قرار می‌گیرد که حتی از شنیدن نام هلو هم بدش می‌آید. بالاخره شرایط به سمتی می‌رود که آنها ازدواج می‌کنند.
♦ تمشک| سامان سالور | 1392
درباره فیلم: سامان سالور این فیلم را با موضوع رحم‌های اجاره‌ای ساخت و تا حدی روی مشکلات این مسئله دست گذاشت.
بار دراماتیک نام میوه: داستان درباره زوجی است که به زنی برمی‌خورند که شرایط اجاره دادن رحمش را دارد و به واسطه همراهی با او مسائلی را تجربه می‌کنند. کاراکتر زن به تمشک ویار دارد و در فیلم می‌بینیم از درختی تمشک می‌چیند و می‌خورد. یک جورهایی این میوه که به عنوان ویار در نظر گرفته شده نشانه‌ای از فرزند است. البته بعد از نمایش فیلم برخی منتقدان با اشاره به جایزه تمشک طلایی در نقدهایشان به این فیلم تمشک دادند.
♦ پنجاه کیلو آلبالو | مانی حقیقی | 1395
درباره فیلم: سال 1395 دو فیلم از مانی حقیقی روی پرده رفت. یکی «اژدها وارد می‌شود» که فیلمی پیچیده به نظر می‌رسید و دیگری «پنجاه کیلو آلبالو» که کمدی بود و صرفا برای سرگرمی ساخته شده بود.
بار دراماتیک نام میوه: فیلم در یک جشن عروسی شروع می‌شود. داماد تحت تعقیب است و درست وقتی عروس درحال گفتن بله سر سفره عقد است پلیس وارد می‌شود و همه چیز بهم می‌ریزد. در این بین یک سینی پر آب‌آلبالو روی لباس یکی از مهمان‌ها می‌ریزد و دوستش گمان می‌کند تیر خورده و رنگ قرمز لباسش به خاطر خون است. لباس‌هایش را از تنش در می‌آورد و با یک مانتو زنانه می‌دود بیرون و سوار یک ماشین می‌شود. راننده ماشین یک دختر است و همین باعث می‌شود مشکوک به نظر برسند و سر از کلانتری دربیاورند و ماجرا همینطور ادامه پیدا کند.
♦ درخت گردو| محمدحسین مهدویان| 1398
درباره فیلم: فیلم «درخت گردو» براساس داستانی واقعی در بمباران سردشت در سه بازی زمانی سال‌های 1366، 1384 و 1395 روایت می‌شود.
بار دراماتیک نام میوه: قادر مولان‌پور که فیلم براساس داستان زندگی او ساخته شده، مردی است که تمام اعضا خانواده خود را در بمب‌باران شیمیایی سردشت از دست داده و آنها زیر درخت گردویی به خاک سپرده است. نام فیلم برگرفته از همین مسئله است اما از سوی دیگر، درخت گردو به عنوان درختی مقاوم شناخته می‌شود و اشاره دارد به این دیالوگ فیلم که قادر در دادگاه لاهه در پاسخ به سوال «چرا انقدر امیدواری؟» می‌گوید: «اگر ما کردها امیدوار نبودیم خیلی زودتر از بین رفته بودیم.» و این مقاومت کردها هم می‌تواند علت دیگری برای نام فیلم باشد.
♦ جنگل پرتقال | آرمان خوانساریان | 1401
درباره فیلم: فیلم «جنگل پرتقال» اولین تجربه آرمان خوانساریان است در باره یک فارغ التحصیل تئاتر است که حالا سال‌ها بعد از دانشگاه به عنوان معلم در یک مدرسه مشغول به تدریس است. او به اجبار مدیر مدرسه مجبور می‌شود تا به تنکابن شهری که دوران تحصیلات دانشگاهی‌اش را در آنجا گذرانده برگردد. حضورش بعد از گذشت 16 سال به این شهر او را با واقعیت‌های مواجه می‌کند
بار دراماتیک نام میوه: بخش مهمی از داستان فیلم به رابطه قدیمی شخصیت اصلی فیلم با همکلاسی دخترش به نام مریم می‌پردازد؛ دختری که در رشته بازیگری فارغ التحصیل شده اما به دلایلی دیگر در این عرصه فعالیتی ندارد و به مدیریت باغ پرتقال پدرش مشغول است. باغی که محل ملاقات دوباره او با هم دانشگاهی قدیمی‌اش که در دوران تحصیل به او علاقه‌مند بوده می‌شود.
فیلم«انارهای نارس» به کارگردانی مجید رضا مصطفوی، « وقت چیدن گردوها» به کارگردانی ایرج امامی دیگر فیلم‌هایی هستند که در عنوانشان از نام یک میوه بهره برده‌اند. اما به دلیل اینکه این فیلم‌ها اتفاق چندانی را رقم نزدند به آنها نپرداختیم.
