بازگشت بعد از سالها دوری و مواجه شدن با رازهایی درباره عشق و زندگی، سوژه جذابی برای فیلمهای مختلفی بوده. در جشنواره امسال در دو فیلم «جنگل پرتقال» و «بعد از رفتن» با چنین سوژهای مواجهیم. به بهانه نمایش این فیلمها مروری داریم بر آثار موفق سینمای ایران که طبق این سوژه پیش رفتهاند.
به گزارش فیلمنیوز، تعداد فیلمهایی با سوژه بازگشت کم نیست اما سعی کردهایم روی فیلمهایی دست بگذاریم که کانون تمرکز اصلیشان روی این مسئله بنا شده و درام از همین بازگشت شکل گرفته است.
♦ ماهیها عاشق میشوند| علی رفیعی| 1383
مردی میانسال به نام عزیز بعد از گذشت سالها دوری از ایران، برای فروش ملک پدری برمیگردد. یکی از ملکهای او رستورانی است که زنی به نام آتیه و دخترش آن را میچرخانند و از طریقش روزگار میگذرانند. آنها از بازگشت عزیز نگرانند و گمان میکنند قرار است ملک را از آنها بگیرد. در این بین رفتهرفته پرده از راز رابطه احساسی میان عزیز و آتیه در گذشته برداشته میشود و زندگی عزیز پس از سالها تنهایی در غربت کنار این خانواده رنگوبوی جذابی به خودش میگیرد. این فیلم در جشنواره بیستوسوم فیلم فجر نامزد دریافت شش سیمرغ بود.
♦ گذشته | اصغر فرهادی| 1392
فیلم «گذشته» درباره رابطهای است که سالها به پایان رسیده و حالا با بازگشت مرد شکل دیگری پیدا میکند. ابتدای فیلم احمد به فرانسه سفر میکند تا برگه طلاقش را با مارین امضا کند که او بتواند مجددا با فرد دیگری ازدواج کند. احمد چند سال با مارین زندگی کرده اما افسرده شده و نتوانسته غم دوری از وطن را تحمل کند. به خاطر بازگشت به ایران از او جدا شده است. بازگشت احمد و مواجهه با ماجراهای تلخ زندگی مارین، این راز را فاش میکند که مارین فقط به خاطر عشق به احمد وارد رابطه با مرد جدید زندگیاش شده و این همه مشکل را به جان خریده چون او را شبیه احمد میدیده است. این فیلم جایزه بهترین بازیگر زن و جایزه کلیسای جهانی جشنواره کن را به دست آورد.
♦ در دنیای تو ساعت چند است| صفی یزدانیان| 1393
محتوای فیلم به نحوی در عنوان «در دنیای تو ساعت چند است» گنجانده شده. درباره زندگی مردی به نام فرهاد است که سالیان سال در رویای رسیدن به دختر مورد علاقهاش گلی صبر کرده و لحظات زندگیاش را با ساعت و سبک زندگی و حتی غذاهایی که او در فرانسه میخورد تنظیم کرده است. گلی بعد از مرگ مادرش به ایران میآید و فرهاد مجالی پیدا میکند تا چمدانی پر از یادگاریهایی را که از کودکی او جمع کرده پیش رویش بگذارد و از عشقی بگوید که سالها ادامه داشته و تنها محرمش مادر گلی بوده. صفی یزدانیان این عاشقانه را با فضای گیلان درآمیخته و عنصر موسییقی کمک بسیار زیادی به انتقال این احساسات کرده است.
♦ بیهمهچیز| محسن قرائی| 1399
«بیهمهچیز» براساس نمایشنامه «ملاقات بانوی سالخورده» نوشتهی فردریش دورنمات ساخته شده و درباره زنی میانسال است که سالها بعد از طرد شدنش از روستای زادگاهش با ثروتی بسیار زیاد برمیگردد تا اوضاع آنها را سروسامان دهد. او در روزگار جوانی دلباخته جوانی به نام امیر بوده و از او باردار شده است. وقتی راز بارداری در روستا پیچیده امیر که خانزاده بوده، رابطهاش را با او انکار کرده و مردم روستا دختر را بیرون انداختهاند. او حالا سالیان سال بعد برگشته تا تقاص نابودی زندگیاش را از امیر بگیرد. به مردم روستا میگوید اگر راضی شوند امیر را دار بزنند حاضر است ثروتی کلان در اختیارشان بگذارد و مردم برای این حکم لحظهای درنگ نمیکنند.
♦ بدون قرار قبلی| بهروز شعیبی| 1400
در «بدون قرار قبلی» با زنی به نام یاسمن مواجهیم که به وصیت پدرش سفری آغاز میکند و همراه پسر مبتلا به اوتیسمش به زادگاهش برمیگردد. او کنار خانواده و در شهرش آرامش را تجربه میکند و حتی پسرش هم قرار میگیرد. در ادامه متوجه میشود شرط وصیتنامه از طرف پدرش نبوده و مهندسی که به او علاقه داشته سعی کرده به این شیوه او را به این سفر راضی کند. زندگی یاسمن بعد از بازگشت به ایران دچار تغییر میشود و همین تغییر است که محور اصلی داستان فیلم را میسازد. «بدون قرار قبلی» در جشنواره چهلم فیلم فجر سیمرغ بهترین فیلم نگاه ملی و بهترین صدابرداری را گرفت.
♦ جنگل پرتقال | آرمان خوانساریان | 1401
«جنگل پرتقال» به کارگردانی آرمان خوانساریان و تهیهکنندگی رسول صدرعاملی، از جمله فیلمهای جشنواره امسال است. داستان فیلم از سفر کاملا اجباری یک معلم به محل تحصیلش شروع میشود. او که یک عمر خودش را برتر از سایرین میدانسته حالا بعد از گذشت سالها به این نتیجه رسیده که نتوانسته به آنچه در زندگی میخواهد برسد اما کماکان حاضر نیست از موضعش پایین بیاید. او در این سفر به باغ دختر همکلاسیاش میرود؛ دختری که سالها به او ابراز علاقه کرده اما همیشه فقط با تحقیر مرد روبهرو شده. مرد در جریان این سفر و مواجهه با دختر و مرور اشتباههای گذشتهاش به درکی جدید از زندگیاش میرسد.
♦ بعد از رفتن| رضا نجاتی| 1401
علاوه بر «جنگ پرتقال» در فیلم «بعد از رفتن» هم شاهد چنین سوژهای هستیم. جالب اینجاست که عنوان «بعد از رفتن» خودش گویای همین ماجراست. فیلم زندگی پدر و پسری را در جنوب کشور روایت میکند که به تنهایی سر میکنند. خبر بازگشت زنی به اسم مریم زندگیشان را تحت تاثیر قرار میدهد. زنی که چهار سال پیش آنها را ترک کرده و مرد تمام این مدت در انتظارش مانده. او حالا سفری را درپیش میگیرد تا زن را پیدا کند و از او بپرد که علت بریدن و رفتنش چه بوده است. صحبتهای زن راز اصلی فیلم را آشکار میکند.