مروری بر بازی بازیگران ایرانی که در نقش مردان افغانستانی ظاهر شده‌اند به بهانه اکران فیلم «اخرین تولد» | مردان قصه‌های پررنج

درباره مردان و زنان افغانستنی و مصائب آن‌ها فیلم‌های متعددی ساخته شده است، آخرین تولد به کارگردانی نوید محمودی یکی از آن‌هاست . فیلمی که در آن تعدادی از بازیگران ایرانی در نقش مردان و زنان افغانستانی به ایفای نقش پرداخته‌اند. پدرام شریفی نقش اول مرد این فیلم است که ایفاگر نقش مردی افغان با نام «فهیم» است. حضور او در این نقش بهانه‌شد تا مروری داسته باشیم بر ده نقش آفرینی بازیگران مرد در قامت مردان افغانستانی از محرم زینال زاده تا محسن تنابنده.

به گزارش فیلم‌نیوز، طی این سال‌ها بازیگران مرد متعددی در نقش مردان افغانستانی به ایفای نقش پرداخته‌اند، نقش‌هایی که در این گزارش به آن‌ها پرداخت شده، انتخاب‌های تحریریه فیلم‌نیوز هستند.   

محرم زینال‌زاده | نسیم | بایسیکل‌ران | محسن مخملباف | 1367

 

داستان فیلم «بایسیکل‌ران» درباره یک پناهنده افغان است که به پاکستان پناه برده و برای خرج عمل همسرش نیازمند پول است. هرکاری می‌کند پولی به دست نمی‌آورد و نهایتا در یک شرط‌بندی راضی می‌شود یک هفته با دوچرخه دور میدان رکاب بزند. او کاملا در نقش یک مهاجر افغان که زیر بار مشکلات حاضر به پذیرش چنین شرطی می‌شود جا افتاده است و بخش مهمی از موفقیت فیلم به بازی او بستگی دارد. زینال‌زاده به قدری بر زبان و گویش افغانستانی مسلط است که تا مدت‌ها به عنوان نماینده مهاجران افغانستانی که با سختی و درد دست و پنجه نرم می‌کنند شناخته می‌شد. پیش از بازی در این فیلم هم جزو بازیگران و کارگردان‌های شناخته شده بود اما نقش نسیم به عنوان یکی از نقش‌های ماندگارش باقی ماند.

حسین یاری | گل‌محمد | عروس افغان | ابوالقاسم طالبی | 1382

حسین یاری در فیلم «عروس افغان» نقش مرد جوانی به نام گل‌محمد را دارد که به دختری علاقه‌مند شده و برای پرداختن پول شیربهای او به پاکستان رفته تا کار کند و پول دربیاورد. زمانی که با دست پر برمی‌گردد متوجه می‌شود نامزدش را برای کس دیگری شیرینی خورده‌اند. حالا پدر عروس از او طلب می‌کند که دوبرابر شیربها را بیاورد تا دخترش را به او بدهد. یاری نقش جوان سربه‌زیر و سختکوش و عاشق‌پیشه افغانستانی را کاملا باوپذیر از آب درمی‌آورد و تسلط خوبی روی گویش افغانستانی دارد. هنگام صحبت کردن مخاطب احساس نمی‌کند که دارد یک بازیگر ایرانی را می‌بیند. او به‌خوبی با این زبان خو گرفته است. حسین یاری زمان بازی در این فیلم، به‌عنوان یک بازیگر قابل قبول سینما جا افتاده بود و این نقش، دستاورد جدیدی برایش نداشت.

جواد رضویان | شنبه | چهارخونه | سروش صحت | 1386

شنبه یک کارگر افغانستانی بود که با مظلوم‌نمایی و نیرنگ قصد داشت از سادگی اعضای خانواده سریال، سوءاستفاده کند. او صدای خوبی داشت و با آوازهایش همه را تحت تاثیر قرار می‌داد. البته مدتی بعد از ورود این نقش به سریال، با انتقادهای زیادی روبه‌رو شد حتی سفارت افغانستان هم این نقش را تمسخر افغانستانی‌ها قلمداد کرد و معترض شد.  مخاطبان ایرانی آن زمان گمان می‌کردند که جواد رضویان در ایفای گویش افغانستانی درست عمل کرده اما بعد از اعتراض افغانستانی‌ها مشخص شد که آنها خودشان این گویش را قبول ندارند و معتقدند بسیار مضحک و ناشیانه از آب درآمده است.شنبه از جمله نقش‌های ماندگار جواد رضویان شد و هنوز هم خیلی‌ها ویژگی‌های این نقش را به‌خاطر دارند و حتی آوازهای او به زبان افغانستانی را از حفظ‌اند.

مهرداد صدیقیان | حیران | حیران | شالیزه عارف‌پور | 1387

مهرداد صدیقیان در این فیلم نقش پسری افغانستانی به نام حیران را دارد. حیران عاشق دختری ایرانی به نام ماهی می‌شود و هرکاری می‌کند خانواده ماهی اجازه ازدواج به آنها نمی‌دهند و نهایتا فرار می‌کنند. حیران پســر کم‌حرفی است و صدیقیان زیاد نیازی نداشته برای تسلط بر گویش افغانستانی تلاش کند. برخی منتقدان تسلط او را روی این نقش مورد قبول دانسته‌اند و برخی دیگر معتقدند نسبت به سایر نقش‌های این بازیگر، آورده چندانی برایش نداشته است. با این حال حیران یکی از متفاوت‌ترین نقش‌های صدیقیان به حساب می‌آید.

مسعود رایگان | اشرف خان | گلچهره | وحید موسائیان | 1389

اشرف خان مالک سینمای کابل است؛ سینمایی که مدتهاست به خاطر جنگهای داخلی تعطیل است و حالا قصد دارد آن را مجددا بازگـایی کند اما از آنجایی که طالبان، سینما را مرکز فساد و فحشا می‌دانند اجازه چنین کاری به او داده نمی‌شود. وحید موسائیان قصد داشته از بازیگر افغان برای این نقش استفاده کند اما نهایتا به مسعود رایگان رسیده و خودش معتقد است بهترین گزینه برای این نقش بوده است. رایگان تلاش زیادی برای رسیدن به این زبان و گویش انجام داده و به عنوان یک روشنفکر افغانی، نقشش را به خوبی ایفا می‌کند. اشرف یکی از نقش‌های متفاوت رایگان بود اما جایزه‌ای نصیبش نکرد.

نادر فلاح | عبدالسلام | چند متر مکعب عشق | جمشید محمودی | 1392

از بین بازیگران ایرانی که در نقش افغانستانی‌ها ایفای نقش کرده‌اند، نادر فلاح یکی از بهترین‌هاست. از آنجایی که خیلی از مخاطبان پیش از این فیلم، او را نمی‌شناختند گمان می‌کردند که برادران محمودی از بازیگر افغانستانی دعوت به همکاری کرده‌اند. عبدالسالم، مهاجر افغان آواره است که به همراه دخترش در حلبی‌آباد زندگی می‌کند. از یک طرف نگران آوارگی است و از طرف دیگر، نگران از دست رفتن آبروی دخترش. او تمام تلاشش را می‌کند تا جلوی رابطه دخترش با یک پسر ایرانی را بگیرد. فلاح، تسلط بسیار زیادی روی این گویش دارد و حتی در اوج عصبانیت هم از این تسلط کاسته نمی‌شود.

امیر آقایی | زهیر | چرخ فلک | بهرام عظیم‌پور | 1395

امیر آقایی در یکی از اپیزودهای مجموعه »چرخ فلک» نقش برادر بزرگتر پسر افغانستانی به نام خالد را بازی می‌کند. زهیر در ابتدای این اپیزود از افغانستان می‌آید تا طلبی را از برادرش وصول کند. خالد کارگر یک ساختمان است و وضع درستی ندارد. سربه‌زیر است و مطیع اما برخلاف او، زهیر، مانند خان‌ها رفتار می‌کند. روی برادرش تسلط دارد و زیر بار حرف زور نمی‌رود. یک‌جورهایی کلیشه‌های رایج از نقش افغانستانی‌ها را می‌شکند. آقایی تسلط خوبی روی گویش دارد اما موقع عصبانیت، تا حدودی از آن خارج می‌شود اما به‌طور کلی نقش یک افغانستانی را به‌خوبی ایفا میکند.  این اپیزود «چرخ فلک«، نسبت به سایر اپیزودها بیشتر مورد توجه قرار گرفت و نقش امیر آقایی هم در آن دیده شد اما در کارنامه بازیگری‌اش تاثیر چندانی نداشت.

محسن تنابنده | عظیم | شکستن هم‌زمان 20 استخوان | جمشید محمودی | 1396

محسن تنابنده در فیلم «شکستن هم‌زمان 20 استخوان» نقش بزرگ یک خانواده افغانستانی را بازی می‌کند که از یک طرف مجبور است خرج خانواده را تامین کند و از طرف دیگر باید برای مشکل کلیه مادرش کاری انجام دهد. او با یک چالش بزرگ مواجه میشود. تنها کسی که می‌تواند به مادرش کلیه بدهد خودش است اما به‌دلیل بیماری، ممکن است این پیوند به خودش آسیب وارد کند. رفتار تنابنده و چالش درونی‌اش در مواجهه با این مشکل، بسیار موفق از آب درآمده است.  او به‌قدری در ایفای این گویش تسلط دارد که مخاطب فراموش می‌کند مشغول تماشای بازی بازیگری است که پیش‌تر او را دیده است. یکی از نقاط قوت فیلم، بازی تنابنده است. او برای این فیلم از هشتمین جشنواره فیلم استرالیا و جشنواره فیلم دیورامای هندوستان، جایزه گرفت.

پدرام شریفی | فهیم | آخرین تولد | نوید محمودی | 1401

پدرام شریفی در فیلم «آخرین تولد» نوید محمودی نقش مردی افغانستانی به اسم فهیم را دارد. او به خاطر اختلاف‌ها و حساسیت‌های ازدواج شیعه و سنی مخفیانه با دختر مورد علاقه‌اش ثریا زندگی می‌کند. با شروع جنگ و بالا گرفتن التهاب‌ها تلاش می‌کند تا  جایی که می‌تواند ثریا و دوستانش را آرام کند و با کار کردن چندبرابر در روز به هم‌وطن‌هایش برای رها شدن از بند طالبان کمک کند. میزان حضور شریفی در فیلم به اندازه الناز شاکردوست نیست اما تاثیر زیادی روی روند داستان فیلم دارد. شریفی تلاش زیادی برای تسلط روی این گویش انجام داده و تا حد زیادی موفق به نظر می‌رسد. بازی او بخصوص در سکانس‌های ملتهب، باورپذیر از آب درآمده است.