صدف فاطمی | بین فیلم‌های زیادی که فردین در کارنامه کاری‌ش دارد، یکی‌شان «کوچه مردها»ست. فیلمی به نویسندگی فریدون گله و کارگردانی سعید مطلبی که سال ۱۳۴۹ روی پرده رفت و فردین‌بازها را به سینما کشاند. ایرج قادری، پوری بنایی، امین امینی، ثریا بهشتی از دیگر بازیگران «کوچه مردها» بودند. فیلمی که قصه زندگی دو رفیق را تعریف می‌کند و روایتش مرام و معرفت است و همان قصه‌های همیشگی فیلمفارسی‌ها. داستان درامی که بنا دارد در هر پیچ‌وخمش با ماجرایی که پیش می‌آورد، به نحوی عیار رفاقتِ آن دو را بسنجد.
«محمدعلی فردین در زمان خودش یک پدیده بود و اثری خاص روی سینمای ایران گذاشت. او در ارتباط با مردم شخصی منحصر به فرد بود و آن سینمایی که مردم دوست داشتند و با آن ارتباط داشتند در دل آن‌ها جای گرفته بود.» این‌ها را ایرج راد درباره‌ی محمدعلی فردین می‌گوید. بازیگری که نامش، خودِ سینما بود. هر چند بعضی‌ها معتقد بودند که فردین غرور ویژه‌ای دارد که زیر بار بازی در هر فیلمی نمی‌رود و این شاید خیلی هم خوب نباشد، اما از نظر خیلی‌های دیگر اتفاقا این ویژگی بود که فردین را از بازیگران هم‌دوره خودش سوا می‌کرد و مردم روی او طور دیگری حساب می‌کردند. واقعیت هم همین بود؛ چنان‌چه جمشید مشایخی بعد از این‌که فردین چشم از دنیا بست، گفت:« دیگر کسی به محبوبیت او نمی‌رسد.» و نرسید هم. لاقل در بازیگران آن دوره.
نام بزرگ فردین و پیوندی که با سینما داشت، دلیل محکمی بود تا هر فیلمی که در آن به هر نحوی نامش گره خورده بود، چه در مقام بازیگر، چه کارگردان و… گیشه‌ش به مخاطب چشمک بزند. کارنامه محمدعلی فردین پُر از فیلم‌ها و جایزه‌هایی‌ست که هر کدام‌شان یک دنیا قصه دارند.
بین فیلم‌های زیادی که فردین در کارنامه کاری‌ش دارد، یکی‌شان «کوچه مردها»ست. فیلمی به نویسندگی فریدون گله و کارگردانی سعید مطلبی که سال ۱۳۴۹ روی پرده رفت و فردین‌بازها را به سینما کشاند. ایرج قادری، پوری بنایی، امین امینی، ثریا بهشتی از دیگر بازیگران «کوچه مردها» بودند. فیلمی که قصه زندگی دو رفیق را تعریف می‌کند و روایتش مرام و معرفت است و همان قصه‌های همیشگی فیلمفارسی‌ها. داستان درامی که بنا دارد در هر پیچ‌وخمش با ماجرایی که پیش می‌آورد، به نحوی عیار رفاقتِ آن دو را بسنجد.
فردین که حسابش با بازی روان و دلنشینی که دارد روشن است. او را که کنار بگذاریم، ایرج قادری در «کوچه مردها» بازی درجه یکی داشت. خیلی‌ها همان زمان گفتند تاثیر بازی کنار فردین است که قادری اینطور درخشیده. هر چه بود، ایرج قادری بعد از شکست فیلم اولش به نام «داغ ننگ»، در «کوچه مردها» عالی ظاهر شد. عدم موفقیت «داغ ننگ» را خیلی‌ها به حساب بی‌تجربگی قادری گذاشتند. طبق روایت‌ها، شاملو در نوشتن فیلمنامه با قادری همکاری کرده بود اما بهرحال نداشتن تجربه کافی قادری به همراه عدم شناخت شاملو از مدیوم سینما باعث شد «داغ ننگ» در گیشه شکست بخورد. اما قادری با «کوچه مردها» به بازی برگشت و جایگاه خودش را در سینمای ایران تثبیت کرد.
«کوچه مردها» در کنار فردین و ایرج قادری، یک پوری بنایی بی‌نظیر هم دارد. سکانس‌هایی که آنقدر خودمانی، یک‌دست و بی‌آلایش ساخته شده که مخاطب را به همذات‌پنداری وا می‌دارد. می‌برد وسط قصه می‌نشاند و وادار به تصمیم‌گیری می‌کند.
«کوچه مردها» سکانس درخشان زیاد دارد. تکه‌هایی که یاد مخاطب می‌ماند و تا مدت‌ها در پستوی ذهن سراغ‌شان می‌رود. آن بزنگاه‌های حساسی که آدم‌ها پا روی خواست‌شان می‌گذارند تا مبادا که ترک بردارد چینی باارزش آن رفاقت؛که رفاقت تنها چیزی‌ست که هر چقدر مرام و معرفت خرجش کنی راه دوری نمی‌رود. آدم‌های آن روزها این خط و مشی را زندگی می‌کردند. شاید چون قصه «کوچه مردها» به یک رفاقت عمیق گره خورده اینقدر عزیز است و در یادها می‌ماند. شاید چون مخاطب را به چالش می‌کشد تا خودش را جای شخصیت‌های مختلف بگذارد و ببیند اگر او بود در این زمان و مکان چه می‌کرد. هر چه هست، میان سیلی از فیلم‌هایی که تا امروز وقت نکرده‌ایم سراغ‌شان برویم، «کوچه مردها» یکی از آن فیلمفارسی‌هایی‌ست که ارزش دیدن دارد. اگر سراغش رفتید اما قواعد و خط مرزها را هم ببرید به آن زمان و آن دوران و بازی‌های آن روزگار. در زمان سفر کنید، بروید به آن روزها و «کوچه مردها»ی آن دوران را ببینید که به دل‌تان بنشیند؛ چرا که اگر با عینک تعاریف این روزها بخواهید نگاهش کنید، شاید در قضاوت‌تان تاثیرگذار باشد. هر توضیح اضافه‌ای که چرا تاثیر می‌گذارد و اصلا چه تاثیری می‌تواند بگذارد، داستان را لو می‌دهد.
کاناپه: قسمت بیست‌وسه | فیلم: کوچه مردها | کارگردان: سعید مطلبی| نویسنده: فریدون گله|تهیه‌کننده: عزیزالله کردوانی| بازیگران: محمدعلی فردین، پوری بنایی، امین امینی، ایرج قادری، ثریا بهشتی و…|آی ام دی بی: 6.2 از 10
پست های مشابه :
به بهانه‌ی روز ملی سینما نگاهی داریم به نقشِ ایرج درموفقیتِ فیلم‌های پیش از انقلاب | آوای فردین
مروری بر خاطرهها و گفتههای بازیگرانی که تجربه همکاری با داریوش مهرجویی را داشتهاند از زنده یاد انتظامی تا لیلا حاتمی و گلشیفته فراهانی | این سینما مدیون مهرجویی است
پیشنهاد آخر هفته فیلم‌نیوز| این هفته روی کاناپه فیلم «گنج قارون» ساخته سیامک یاسمی با بازی فردین را ببینید | خدا خودش خوب می‌دونه ….
پیشنهاد آخرهفته فیلم‌نیوز| این هفته روی کاناپه فیلم «گدایان تهران» با بازی و کارگردانی محمدعلی فردین را ببینید | یه عالمه معجزه
