وقتی صحبت از پلیس در آثار نمایشی بهویژه در قاب تلویزیون میشود، فهرست بلندبالایی از ملاحظات و محدودیتها از سوی سازندگان آثار پیش کشیده میشود که گویی برای عبور از آنها چارهای جز تن دادن به کلیشههای همیشگی و غالبا خنثی، نبوده است. یکی از وجوه تمایز سریال «الگوریتم» که پخش آن به تازگی به پایان رسیده، نادیده گرفتن همین کلیشهها و تلاش برای ارائه تصویری چندلایه از نیروهای پلیس و افسران انتظامی است. مأمورانی که مطابق قواعد ژانر پلیسی، در عین اقتدار و تیزهوشی، عاری از نقص و تجربه شکست هم نیستند.
به گزارش فیلمنیوز، بیژن میرباقری به استناد کارنامهاش در حوزه سینما و تلویزیون، در زمره کارگردانهای علاقهمند به تجربههای متفاوت است و در عین حال شناخت دقیقی نسبت به قواعد ژانری در فیلمسازی و سریالسازی دارد. کارگردانی که هر چند گاهی تعمدا بخشی از قواعد را به بازی میگیرد تا تجربهای تازه را به ثبت برساند اما بهوقت نیاز، بهخوبی روی بایدها و نبایدهای اجرایی در قالب یک ژانر مشخص، تسلط دارد.«الگوریتم» تازهترین سریال بیژن میرباقری است که اتفاقا در میان مجموعههای تلویزیونی مرتبط با داستانهای پلیسی میتوان آن را یکی از موفقترین تجربهها در زمینه پایبندی به قواعد ژانر، توصیف کرد. سریالی که این شبها از آنتن شبکه سه سیما پخش میشود و یکی از نکات قابلتأمل در آن، شخصیتپردازی مأموران پلیس و تلاش برای ارائه تصویری بهروز از نیروهای انتظامی است. همزمان با پایان پخش «الگوریتم»، در این گزارش تصویر ارائهشده از پلیس در این سریال تلویزیونی را از سه منظر مختلف مورد واکاوی قرار دادهایم.

منظر اول | اتاق عملیات : بخشهای مهمی از داستان سریال «الگوریتم» در اتاق عملیات نیروهای پلیس و اساسا در فضای تعاملات سازمانی مأموران روایت میشود. براساس چیدمان شخصیتهای اصلی پلیس در روایت، ارشدترین مأمور، حبیب مستعدی حبیب مستعدی با بازی محسن قصابیان است. او که با عنوان «سرهنگ کارآگاه» در سریال معرفی میشود، فرمانده اصلی عملیات علیه شبکه فساد در سریال است. نیرو مستقیم او هم سیاوش کیان با بازی بهادر زمانی است. از منظر رعایت اصول و قوانین مرتبط با ردهبندی سازمانی، سریال «الگوریتم» به خوبی توانسته است فرآیند طراحی عملیات و پیگیری سرنخها برای حل معماهای پیچیده در ادارات پلیس را بهتصویر بکشد. سکانسهای مربوط به جلسات ارزیابی مستندات و همفکری برای رسیدن به راهکارهای اجرایی که با هدایت سیاوش کیان در اداره پلیس برگزار میشود، معمولا از سکانسهای خوش ریتم و جذاب سریال است که بخش قابلتوجهی از کنجکاوی مخاطبان درباره معماهای پرونده در آن پاسخ داده میشود.

منظر دوم | در بطن عملیات : آنچه در اتاقهای همفکری مأموران پلیس طراحی میشود اما باید به میدان عمل برسد و بیراه نیست اگر بخشی از جذابیت سریال «الگوریتم» را هم مربوط به صحنههای اکشن و سکانسهای عملیاتی آن مربوط بدانیم. از منظر قواعد ژانری هم یکی از الزامات مهم برای یک سریال پلیسی، کارگردانی باوسواس همین سکانسهای اکشن و صحنههای مربوط به تعقیب و گریز است. بیژن میرباقری عملکردی قابلقبول در کارگردانی این صحنهها داشته و آنچه باعث میشود در زمینه تصویر متفاوت پلیس تمرکز ویژهترین روی این بخش از روایت سریال داشته باشیم، تلفیق کامیابیها و ناکامیها در این بخش است. همه مأموریتهای میدانی پلیس در این سریال، ختم به رازگشایی و توفیق نمیشود و گویی دوربین در فضایی واقعی و غیرکلیشهای با مأموران همراه میشود تا گامبهگام مخاطب را به نقطه نهایی «حل مسئله» برساند. از سوی دیگر مأموران پلیس در سریال و بهطور خاص سیاوش کیان، حضوری مقتدر در میدان دارند و مواجهه آنها با متخلفان، عاری از هرگونه تعارفات مرسوم از سر ضعف است. ایجاد تعادل میان اقتدار پلیس در این صحنهها با رویکرد انسانی مأموران، از نکات مهم در طراحی و اجرای مأموریتهای میدانی در «الگوریتم» به شمار میرود.

منظر سوم | زندگی شخصی : اما به قاعده همه فیلمها و سریالهای پلیسی که پای مأمورانی دغدغهمند در کانون روایت آنها در میان است، در سریال «الگوریتم» هم بخشی از داستان به چالشهای مرتبط با زندگی شخصی مأموران اختصاص پیدا کرده است. سیاوش کیان که افسر ارشد و فرمانده پیشبرد عملیات برضد تبهکاران است، چالشهایی جدی در زندگی شخصی خود دارد. او در آستانه تشکیل خانواده و ورود به زندگی مشترک، در دوگانه میانه عقل معاش و آرمانخواهیاش گیر کرده و همزمان بهدلیل موقعیت لغزندهای که فرزند خواهرش در آن گرفتار شده، تلاش دارد نقش حامی و تکیهگاه را هم در خانواده ایفا کند. پرداختن به بخشی از این چالشهای خانوادگی مرتبط با قواعد ژانری است اما آنچه آرش قادری در مقام فیلمنامهنویس و بیژن میرباقری در مقام کارگردان، بهدرستی سعی در رعایت آن داشتهاند، مربوط به پرداخت متعادل و غیرکلیشهای به این جنس از چالشهای شخصی است. به گونهای که خط داستانی مرتبط با خواهر زاده سرگرد کیان، به فرصتی برای طرح موضوعاتی کلیدی درباره مواجهه نوجوانان با پدیده اعتیاد و نقش کلیدی خانوادهها در این بزنگاه تبدیل شده است. به تعبیری زندگی خصوصی مأموران پلیس در «الگوریتم» بیش از آنکه در خدمت ارائه تصویری کلیشهای و شعارزده از این مأموران باشد، فرصتی برای عمقبخشی به شخصیتها و باورپذیری موقعیت آنها در نگاه مخاطب فراهم آورده است.
سریال «الگوریتم» به کارگردانی بیژن میرباقری براساس فیلمنامهای از آرش قادری با طراحی و تهیهکنندگی ابوالفضل صفری در 51 قسمت ازشبکه سه سیما پخش شد.




