روز گذشته خبری مبنی بر انتشار فیلم «رستاخیز» آخرین ساخته احمدرضا درویش به زبان عربی، در فضای یوتیوب منتشر شد. این در حالی است که فیلم «رستاخیز» به سبب شرایط پیش آمده هنوز رنگ اکران ندیده است. احمدرضا درویش در بیانیه‌ای نسبت به انتشار فیلمش واکنش نشان داده است.
در بیانیه‌ای که درویش در اختیار خبرگزاری تسنیم گذاشته است، آمده:
به نام خدا
نازنین‌تر زِ قدت در چمن ناز نَرست
خوش‌تَر از نقش تو در عالم تصویر نبود
(حافظ)
پس از 20 سال حسرت و آرزوی تولید اثری با الهام از حماسه عاشورا، بالاخره در شب شامِ غریبانِ سال 1384، انتظار به سرآمد و با استعانت از الطاف الهی و توسل به ائمۀ اطهار(ع) تَشرُّف به آسمانِ ملکوتیِ امام حسین(ع) آغاز شد.
گامِ اول
برای تولید فیلم سینمایی «رستاخیز»، با عزمِ راسخِ عواملِ سازنده و بهره‌گیری از سرمایه‌های معنوی و مادی در بخش خصوصی (در ایران و خارج از کشور) و حمایتِ نهادهای مرتبط، 10 سال زمان صرف شد.
گامِ دوم
فیلم«رستاخیز» در سال 1392 و در سی و دومین جشنواره فیلم فجر، با کسب 8 سیمرغ بلورین در بخش داخلی، یک سیمرغ بلورین در بخش بین‌الملل و جایزه ویژه (نشان مصطفی عقاد) به عنوان بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمبرداری، بهترین طراحی صحنه، بهترین موسیقی و … معرفی شد.
گامِ سوم
فیلم «رستاخیز» با تکیه بر مبانی فقهی و مجوزهای قانونی در تاریخ 24/4/1394، (همزمان با امضای قرارداد هسته‌ای «برجام») اکران و پس از چند ساعت به دستور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، از پرده اکران پایین کشیده شد. سازمان امور سینمایی پس از توقیف فیلم رستاخیز، در اقدامی سؤال برانگیز، پروانه نمایش داخلی فیلم را باطل و پروانه نمایش بین‌المللی آن را صادر کرد!
گامِچهارم
تلاش‌ها برای رفع مشکل «رستاخیز» کلید خورد؛ از مکاتبه‌ها و ملاقات‌های حضوری با مقام‌های کشوری و لشکری گرفته تا مکاتبه با رییس جمهور محترم و پاسخ حیرت‌انگیز ایشان! و ملاقات با بالاترین مقام عالی کشور، رهبر معظم انقلاب که تأکید کردند:
“… شما به خدا توکل و بر باور خود ایستادگی کنید …” و حُجّت را بر سازنده‌ی «رستاخیز» تمام کردند.
گامِ پنجم
اکنون پس از سپری شدن بیش از چهار سال از توقیف فیلم «رستاخیز» و همزمان با شام غریبان شهدای کربلا (1398) نسخه معیوب این فیلم با نام «القربان» در اقدامی غیراخلاقی و غیرقانونی به فضای مجازی و سایت‌های اینترنتی راه یافته است. راهزنانِ عرصه هنر و فرهنگ با بستن قاب تصویر (کادر) نشانِ حک شده (واترمارک) روی تصاویر و عنوان‌بندیِ (تیتراژ) انتهای فیلم که حاوی اسامی عوامل و سرمایه‌گذاران فیلم بوده است را حذف کرده‌اند. متأسفانه چهار روز از این سرقتِ فرهنگی سپری شده، صدها هزار نفر فیلم «القربان» را دیده‌اند و بنا بر قرائن موجود، میلیون‌ها نفر با پرداخت هزینه به شبکه‌های اینترنتیِ خارجی به تماشای آن نشسته‌اند!
بیش از 15 سال از شب آغازینِ عاشورای 1384 و تولید فیلم «رستاخیز» سپری شده است. توصیف و توضیح در خصوص هر یک از گام‌های این فیلم، کتابی قطور است که گرچه دانستن آن، عبرت‌های گران‌بهایی را برای افکار عمومی و دست‌اندرکارانِ عرصه‌ی فرهنگ و هنر به همراه دارد، لکن اشاره به جزئیات آن در این مقال نمی‌گنجد. جسمِ به گروگان گرفته شده فرزند من «رستاخیز» توسط دولت تدبیر و اُمید، در حالی توسط دست‌های آلوده به جهل و تباهی به تاراج رفته است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از شروع تولید این فیلم تاکنون، هفت وزیر را به خود دیده است!
اینجانب، ضمن توصیه به خود و مسئولان محترم، به رعایت موازین منطبق بر اخلاق، انصاف و عدالت، توجه همگان را به موارد ذیل جلب می‌کنم.
1. فیلم «رستاخیز» با هدف ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) در بخش خصوصی ساخته شده و حق‌الناس است؛ گرچه پس از محکوم شدنِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دادگاه بدویِ دیوان عدالت اداری، بنیاد سینمایی فارابی و مؤسسه رسانه‌های تصویری برای جبران بخشی از دیونِ سازندگان، به سهامدارانِ آن پیوسته‌اند.
2. با توجه به ظرفیت‌های نامحدود در عصر ارتباطات و نقش بی‌بدیل آثار هنری در ترویج ارزش‌های فرهنگی، از محضر علما و مراجع عالیقدر، دانشمندان و روشنفکرانِ علوم دینی و علوم اجتماعی، ذاکرانِ اهلِ بیتِ عصمت و طهارت(ع) و اصحاب گرانقدر رسانه درخواست می‌کنم، با تأکید و تکیه بر پویایی فقه شیعه و سیرهی نبوی(ص) بستر مناسب را برای تشویق اصحاب هنر و ترغیب آنان به تولید آثارِ متأثر از معارف دینی و تاریخی فراهم و امکان سوء استفاده معاندان و کج‌اندیشان را از ذخایر نابِ فرهنگی سلب کنند.
3. از دو قوه محترمِ قضائیه و مقنّنه درخواست می‌کنم که در دفاع از حقوق معنوی و سرمایه‌های هنری و فرهنگی، همچون دفاع از بیت‌المال و حق‌الناس حساسیت نشان دهند؛ گرچه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مقابل حکم بدوی دادگاه دیوان عدالت اداری و اعتراض‌ها و مطالباتِ مُکرّر نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به رفع توقیف «رستاخیز» وقعی ننهاده است، لکن بی‌توجهی مسئولانِ ذی‌ربط، از مسئولیت این دو قوه مهم نمی‌کاهد.
4. صیانت از سرمایه‌های معنوی، هنری و فرهنگی، وظیفه ذاتیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی است؛ متأسفانه این دو نهاد دولتی در مسئله «رستاخیز» با فرافکنی و انفعال به مکاتبات و مطالباتِ اینجانب و سازندگان «رستاخیز» بی‌اعتنا بوده و هستند؛ اکنون وقت آن است که آنان از خواب غفلت بیدار شوند و در برابر هویتِ به یغما رفته فیلم عاشورایی «رستاخیز»، از خود عکس‌العملی معنی‌دار نشان دهند.
5. از همه‌ی نهادهای انتظامی و اطلاعاتی، وزارت امور خارجه، وزارت کشور، معاونت حقوقی رئیس جمهور و دیگر دوائرِ مرتبط، درخواست می‌کنم که ضمن واکاوی و پیگیری موضوع از مجاری داخلی و خارجی، نسبت به کشفِ منشأ این سرقتِ فرهنگی اقدام و هرچه سریع‌تر از انتشارِ این عملِ حرام و گستاخانه جلوگیری کنند.
6. از سهامدارانِ داخلی و خارجی فیلم «رستاخیز» درخواست می‌کنم همچون گذشته بر صیانت از حقوق معنوی و مادی این فیلم پافشاری و با پیگیری و مطالبه مجدانه، از به تاراج رفتن حیثیت مولود خود جلوگیری کنند؛ در این خصوص گرچه بنیاد سینمایی فارابی و مؤسسه رسانه‌های تصویری که پس از حکم بدوی دادگاه دیوان عدالت اداری به سهامداران فیلم پیوسته‌اند، دو نهاد وابسته به دولت هستند و متأسفانه برای دفاع از مطالبه مؤلف و سازندگان فیلم «رستاخیز» و رفع توقیف فیلم اقدامی نکرده‌اند؛ لکن این نهادها، هم به دلیل وظایف ذاتی خود در صیانت از همه آثار سینمایی و هم به عنوان سهامدار، نسبت به پیگیری حقوقیِ موضوع فوق، مسئولیت مضاعفی بر عهده دارند.
7. بسیار متأسفم که بر اثر آنچه به «رستاخیز» تحمیل شده است، هموطنان من از تماشای آن محروم و مخاطبان خارجی بر آنان رجحان پیدا کرده‌اند! به دلیل برخورداری فیلم «رستاخیز» از مضمون بلند حماسه عاشورا و همچنین حاشیه‌های پس از توقیف آن توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عطشِ فراوانی در مخاطبان محترمِ داخلی و خارجی، به خصوص جوانان برومند برای دیدن این فیلم به وجود آمده است. اینجانب به‌عنوان عضوی کوچک از خانواده بزرگِ سینمای ایران از عموم مردم ارجمند، به‌خصوص ارادتمندان به ساحت مقدّس حضرت اباعبدالله الحسین(ع) که به رعایت امور شرعی و قانونی شهره هستند، تقاضا می‌کنم که از دیدن، کپی‌برداری و انتشار فیلم «رستاخیز» اجتناب کنند و دیگران را نیز از این فعل حرام و غیرقانونی پرهیز دهند.
به اُمید آنکه با درایت و تدابیر منطبق بر اخلاق و عقلانیت، هیچ مخاطبی از دیدن، شنیدن و درک آثار هنری محروم نشود و «رستاخیز» با عبور از موانع و رضایت سازندگانِ آن، در معرضِ دیدگانِ عمومی قرار گیرد.
نخستین بار، در روز رستاخیز درباره خون‌ها دادرسی خواهد شد.
پیامبر اکرم (ص)
احمدرضا درویش
نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی رستاخیز
14 محرم 1441 23 شهریور 1398
