مرجان فاطمی | انتخاب فیلم «علت مرگ نامعلوم» به کارگردانی علی زرنگار به عنوان نماینده ایران در اسکار 2026 با اعتراض‌های فراوانی روبه‌رو شده است. معترضان معتقدند این فیلم زرنگار جزو آثار موفق سینمای ایران است اما تا وقتی فیلم‌هایی مثل «پیر پسر» و «زن و بچه» در فهرست وجود دارند، انتخاب این فیلم نمی‌تواند قابل‌قبول باشد. این اولین‌بار نیست فیلمی به اسکار معرفی می‌شود که همه را بهت‌زده می‌کند و اعتراض‌های فراوانی به همراه دارد.
به گزارش فیلم‌نیوز، به بهانه انتخاب عجیب «علت مرگ نامعلوم» به آکادمی اسکار 2026، مروری داریم بر گزینه‌های نامتعارفی که در سال‌های مختلف به اسکار معرفی شده‌اند و اعتراض‌هایی که در پی داشته‌اند.
اسکار 2007 | گزینه انتخابی: میم مثل مادر | رسول ملاقلی‌پور
نامزدها : «پاداش سکوت» ساخته مازیار میری، «خون بازی» ساخته رخشان بنی‌اعتماد ، «زمستان است» ساخته رفیع پیتز، «میم مثل مادر» ساخته رسول ملاقلی‌پور و «وقتی همه خواب بودند» ساخته فریدون حسن‌پور.
گزینه نهایی : در آن سال منتقدان و مخاطبان بر این باور بودند که «خون بازی» به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد، از همه لحاظ شایستگی نمایندگی ایران در آکادمی اسکار را دارد اما در کمال تعجب، «میم مثل مادر» رسول ملاقلی‌پور انتخاب شد. انتقادهای بسیاری درباره آن مطرح شد و منتقدان معتقد بودند هیئت انتخاب پس از درگذشت رسول ملاقلی‌پور، صرفا برای ادای دین به این کارگردان و به‌صورت کاملا احساسی آن را انتخاب کرده‌اند. از نظر آنها «خون بازی» به چند لحاظ شایستگی بیشتری برای اسکار داشته است. از یک سو معتقد بودند «خون‌بازی» در جشنواره‌های بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته و شانس بیشتری برای رقابت اسکار دارد و از سوی دیگر «خون بازی» هم شخصیت‌پردازی عمیق‌تری دارد و هم ساختار روایی آن قدرتمند‌تر از «میم مثل مادر» است. انتخاب «میم مثل مادر» جنجال‌های زیادی به وجود آورد و نهایتا نتوانست به فهرست اولیه نامزدها راه پیدا کند.
اسکار 2010 | گزینه انتخابی: بدرود بغداد | مهدی نادری
نامزدها: «طلا و مس» به کارگردانی همایون اسعدیان، «شکارچی شنبه» به کارگردانی پرویز شیخ‌طادی و «بدرود بغداد» به کارگردانی مهدی نادری.
گزینه نهایی: در آن سال از میان سه نامزد نمایندگی برای حضور در اسکار، همه شک نداشتند «طلا و مس» انتخاب خواهد شد اما در کمال تعجب، نام «بدرود بغداد» به عنوان نماینده ایران اعلام شد. «بدرود بغداد» اولین فیلم سینمایی بلند کارنامه مهدی نادری بود و در جشنواره بیست‌وهشتم فجر مورد توجه قرار گرفت اما همه معتقد بودند وزن حضور در اسکار را ندارد. در نقطه مقابل «طلا و مس» تمام ویژگی‌های یک فیلم ایرانی قابل‌قبول را داشت و به گفته منتقدان فیلمی ایرانی‌تر به حساب می‌آمد. آن زمان عده‌ای از منتقدان معترض شدند و خواستند نماینده ایران را تغییر دهند اما به جایی نرسید. تهیه کننده «طلا و مس» هم نامه‌ای نوشت و به طعنه از انتخاب نشدن این فیلم ابراز خوشحالی کرد. در نهایت «بدرود بغداد» در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی اسکار پذیرفته نشد.
اسکار 2020 | گزینه انتخابی: در جست‌وجوی فریده | آزاده موسوی و کورش عطایی
نامزدها: «قصر شیرین» به کارگردانی رضا میرکریمی، «متری شیش‌ونیم» به کارگردانی سعید روستایی و «در جست‌وجوی فریده» به کارگردانی آزاده موسوی و کورش عطایی.
گزینه نهایی : یکی از عجیب‌ترین انتخاب‌ها را برای اسکار 2020 شاهد بودیم. درحالی که همه بین «قصر شیرین» و «متری شیش‌ونیم» برای حضور در اسکار شک داشتند یک مرتبه بی‌ربط‌ترین گزینه یعنی مستند «در جست‌وجوی فریده» به عنوان نماینده ایران در آکادمی اسکار معرفی شد. نکته مهم آنکه این انتخاب یک ماه زودتر از زمان مرسوم انجام شد. آن زمان خبرهایی دست‌به‌دست می‌شد درباره اینکه علت انتخاب «در جست‌وجوی فریده» این بوده که «قصر شیرین» به اسکار راه پیدا نکند. سعید روستایی نسبت به عدم انتخاب «متری شیش‌ونیم» اعتراض کرد و پرسید علت این عجله برای انتخاب چه بوده است و چرا نماینده ایران در اسکار یک ماه زودتر انتخاب شده؟ و حامد بهداد هم خواستار شفاف‌سازی درباره عدم انتخاب «قصر شیرین» شد. «در جست‌وجوی فریده» هم نتوانست به اسکار راه پیدا کند.
اسکار 2025 | گزینه انتخابی: در آغوش درخت | بابک خواجه‌پاشا
نامزدها : مستند «ایساتیس» به کارگردانی علیرضا دهقان، فیلم سینمایی «شهر خاموش» به کارگردانی احمد بهرامی و فیلم «در آغوش درخت» به کارگردانی بابک خواجه پاشا.
گزینه نهایی | محتمل‌ترین گزینه برای معرفی به اسکار 2025 در آن سال، «رکسانا» به کارگردانی پرویز شهبازی بود اما در آخرین روز نظر هیات انتخاب عوض شد و «در آغوش درخت» را به جای «رکسانا» در فهرست نهایی اسکار قرار دادند و آن را به عنوان بهترین گزینه انتخاب کردند. انتقادها به این انتخاب بسیار زیاد بود. از آنجایی که «در آغوش درخت» محصول مشترک دو نهاد دولتی ایران یعنی حوزه هنری و کانون پرورش فکری بود، خیلی‌ها آن را کاملا سفارشی دانستند و به انتخابش معترض شدند. بعضی منتقدان معتقد بودند فیلمی مثل «رکسانا» که در جشنواره توکیو حضور پیدا کرده می‌تواند گزینه بهتری باشد و عده‌ای هم نوشتند «در آغوش درخت» مختصات یک فیلم ارزشمند برای اسکار را ندارد و این انتخاب کاملا اشتباه است. نهایتا «در آغوش درخت» هم به اسکار راه پیدا نکرد.
اسکار 2026 | گزینه انتخابی: علت مرگ نامعلوم | علی زرنگار
نامزدها : «پیرپسر» به کارگردانی اکتای براهنی، «رها» به کارگردانی حسام فرهمند، «زن و بچه» به کارگردانی سعید روستایی، «زیبا صدایم کن» به کارگردانی رسول صدرعاملی و «علت مرگ: نامعلوم» به کارگردانی علی زرنگار.
گزینه نهایی : در شرایطی که همه منتظر بودند یکی از دو فیلم «پیر پسر» یا «زن و بچه» به عنوان گزینه نهایی به اسکار معرفی شود، روز سه‌شنبه 26 شهریور، یک مرتبه نام «علت مرگ نامعلوم» به عنوان نماینده ایران در اسکار 2026 اعلام شد و همه را در بهت فرو برد. از زمان اعلام نام این فیلم، اعتراض‌های زیادی نسبت ان صورت گرفته. اکثر معترضان معتقدند «علت مرگ نامعلوم» فیلم قابل‌قبولی است اما در شرایطی که فیلمی مثل «پیر پسر» در رقابت با آن قرار نگیرد. نکته عجیب ماجرا اینجاست که این فیلم در سال 1400 اجازه ورود به جشنواره فیلم فجر را پیدا نکرد و حالا این انتخاب برای همه عجیب است. خیلی‌ها به این مسئله انتقاد کردند که پیمان جبلی، رئیس صداوسیما بر ضرورت انتخاب فیلمی تاکید کرده بود که بازتاب‌دهنده فرهنگ و سبک زندگی ایرانی اسلامی باشد و به این شیوه به انتخاب «علت مرگ نامعلوم» جهت داده است. البته «علت مرگ نامعلوم» در مقایسه با سایر فیلم‌هایی که در این پرونده به عنوان انتخاب‌های عجیب و نامتعارف به اسکار معرفی کرده‌ایم، فیلم قابل‌قبول‌تری است. امسال در جشن انجمن منتقدان با استقبال زیادی روبه‌رو شد و به‌طور کلی نظرها درباره آن مثبت است اما بهرحال وقتی پای نمایندگی ایران در اسکار به میان می‌آید، حساسیت‌ها بالاتر می‌رود و همه منتظر انتخاب‌های قدرتمندتری هستند.
پست های مشابه :
گزارشی درباره حضور ایرانیان در آکادمی اسکار به بهانه عضویت بهرام بیضایی | اسکار مفتخر به حضور استاد
تمام فیلم‌های ایرانی که نامزد اسکار شدند | انتخاب سیاسی چهارمین فیلم ایرانی
تا معرفی نماینده ایران به اسکار 76 روز باقی است
پس از بررسی‌های انجام شده توسط هیات 9 نفره انتخاب شد | «در آغوش درخت» به جای «رکسانا» در مسیر اسکار
