ارتش بعث عراق، برای رسیدن به نفت بیشتر در بخشی از هورالعظیم، جزایر مصنوعی ساخته بود. این جزایر یکی از اهداف رزمندگان ایرانی در میانه جنگ ایران و عراق بود. به سختی و طی عملیات خیبر این جزیره به دست ایرانی‌ها رسید اما در طول جنگ مدام بر سر این جزایر درگیری صورت می‌گرفت. موقعیت استراژیک این جزایر و جنگ‌های طولانی که بر سر آنها اتفاق افتاد، یکی از موضوعاتی است که به دلیل بار دراماتیکی که دارد در سینمای دفاع مقدس بسیار مورد توجه گرفته.
به گزارش فیلم‌نیوز، یک جزیره کوچک در میان هورالعظیم که به دلیل دو بخش شمالی و جنوبی‌اش، به آن جزایر مجنون هم می‌گفتند، از آن موقعیتی‌هایی بود که در طول جنگ ایران و عراق نزدیک به 2500 شهید بر سر حفظ آن داده شد. اینکه برای رسیدن به این جزایر چه اقدامات استراژیکی انجام شد و چه تلاش‌هایی در این راه صورت گرفت از دهه 70 به یکی از مسایل قابل توجه در سینما تبدیل شد.
جزایر مجنون از اسفند سال 1362 که در طی عملیات خیبر به دست ایرانی‌ها فتح شد تا یک سال بعد به طور کامل در اختیار ارتش ایران بود. در سال 1363 و در طی عملیات بدر، دوباره این جزیره‌ها در جنگ‌های متوالی، میان ارتش ایران و عراق دست به دست اما در نهایت در تصرف ایران ماند. اما این حفظ به همین سادگی‌ها هم نبود و دو فرمانده ارشد جنگ یعنی مهدی باگری و ابراهیم همت در جریان آن به شهادت رسیدند. تا سال 1367 این جزایر در دست ایران ماند، اما در ماه‌های پایانی جنگ، ارتش عراق حملات بسیار سخت با استفاده از تجهیزات شیمیایی را برعیله ایران شروع کرد. این عملیات عراق در نهایت باعث سقوط جزایر مجنون و تصرف آن توسط نیروهای عراقی شد.
عملیات خیبر و بدر دوتا از بزرگترین عملیات‌های جنگ ایران و عراق بودند. عملیات‌های که باید در یک مرداب بزرگ مانند هورالعظیم انجام می‌شد. رزمنده‌ها باید به آب می‌زدند. بسیار در حملات شهید می‌شدند تا جزایر مجنون را به دشمن نسپارند. این موضوع نه به صورت مستقیم بلکه در قالب داستان‌های پراکنده در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 در فیلم‌های دفاع مقدسی به تصویر کشیده می‌شد. اما در این چند سال اخیر با پرداخت مستفیم به زندگی و تلاش‌های فرماندهان جنگ است که جزییات بیشتری درباره جزایر مجنون و عملیت‌های انجام شده در آن به تصویر کشیده می‌شود.
فیلم «موقعیت مهدی» ساخته هادی حجازی‌فر با نگاهی به زندگی شهید مهدی باکری به تلاش‌های او در عملیات بدر و حفظ و نگهداری جزایر مجنون پرداخته. در همان نقطه‌ای که شهید باکری به شهادت می‌رساند و تا سال‌ها بعد جنازه‌اش هم پیدا نمی‌شود. این فیلم توانست بعد از سال‌ها با اسنادی که سازندگان در دست داشتند، جزییاتی را درباره عملیات بدر و رشادت‌های لشکر عاشورا در این عملیات در اختیار مخاطب قرار دهد.
در عملیات خیبر لشکرهای مختلف ارتشی و سپاهی حضور داشتند. یکی از اصلی‌ترین فرماندهان لشکری در این عملیات برادران زین‌الدین بودند. آنها برای تصرف محنون بسیار تلاش کردند. فیلم مجنون ساخته مهدی شاه‌محمدی با نگاهی متفاوت به جزایر مجنون پرداخته بود. او نام فیلمش را «مجنون» گذاشت تا اهمیت نام و مکان بیشتر به مخاطب القا شود.
اما شاید مهم‌ترین موضوعی که پیش از عملیات خیبر و رسیدن به جزایر مجنون مهم بود، تحقیقات درباره این جزایر و پیدا کردن راهی برای انجام عملیات بود. این تحقیقات بر عهده قرارگاه سری بود به نام قرارگاه نصرت که فرماندهی آن را سردار علی هاشمی برعهده داشت. در جشنواره امسال دو فیلم «اسفند» و «اشک هور» به زندگی این سردار پرداختند. اما «اسفند» بیشتر به جزییات راهبردی پیش از عملیات خیبر، اهمیت استراتژیک جزایر مجنون و بعد مشکلات موجود بر سر راه عملیات پرداخته. «اسفند» اطلاعاتی درباره هورالعظیم و شرایط آن را هم به صورت مستند در اختیار مخاطب قرار می‌دهد تا موقعیت استراتژیک مجنون بیشتر نشان داده شود.
حتما داستان‌های زیادی درباره مجنون وجود دارد که هنوز روایت نشده. اما آثاری که تا به حال ساخته شده، از مهم‌ترین آثار جنگی ساخته شده در سال‌های اخیر است.
پست های مشابه :
نگاهی به پرداخت سینمای ایران به عملیات‌های مهم دفاع مقدس به بهانه فیلم «اسفند» | به‌سوی پیروزی
آنالیز فیلم «مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی که با تمرکز روی زندگی شهید مهدی زین‌الدین ساخته شده است | مردی از جنس بلور
به بهانه همزمانی انتشار دو سریال «زخم کاری» به کارگردانی محمدحسین مهدویان و «داریوش» به کارگردانی هادی حجازی‌فر | رفقای دیروز، رقبای امروز
مروری اجمالی بر فیلم «اسفند» ساخته دانش اقباشاوی | داستان یک جنگجو
