پرونده‌ای برای فیلم‌ها و سریال‌هایی که درباره زندگی مفاخر ملی ساخته شده‌اند به بهانه روز پزشک و تولید فیلم «حکیم» با محوریت زندگی ابن سینا | ملاقات ویژه

فیلم‌ها و سریال‌های زیادی درباره زندگی مفاخر ملی کشورمان ساخته شده‌اند. بعضی از آنها مثل «روزگار قریب» یا «بوعلی سینا» بیشتر از سایرین مورد توجه قرار گرفته‌اند و مخاطبان بیشتری را با خود همراه کرده‌اند و برخی هم ناکام بوده‌اند. آخرین اثری که درباره مفاخر ساخته شده، سریال «نردبام آسمان» به کارگردانی محمدحسین لطیفی است و حالا پس پانزده سال قرار است در جدیدترین تجربه، شاهد ساخت فیلم سینمایی«حکیم» درباره بوعلی‌سینا به کارگردانی سعید ملکان باشیم.

به گزارش فیلم‌نیوز، هفته گذشته شورای صدور پروانه ساخت آثار سینمایی، پروانه ساخت فیلم «حکیم» به کارگردانی سعید ملکان را صادر کرد؛ فیلمی درباره بوعلی سینا، شناخته شده‌ترین اندیشمند ایرانی در جهان. به بهانه شروع تولید این فیلم، نگاهی داریم به فیلم‌ها و سریال‌هایی که درباره مفاخر ایرانی ساخته شده‌اند.

نردبام آسمان | محمد حسین لطیفی | 1388

درباره کدام دانشمند بود : غیاث‌الدین جمشید کاشانی /  منجم و ریاضی‌دان

بازیگر نقش : وحید جلیلوند

مختصات سریال : غیاث‌الدین جمشید کاشانی ریاضیدان برجسته و منجم زبردست ایرانی است اما نامش تا پیش از ساخت سریال «نردبام آسمان» مثل بسیاری از مفاخر دیگر ایرانی شناخته شده نبود. این سریال توانست نام این دانشمند را سر زبان‌ها بیندازد. ابتدا یدالله صمدی سراغ ساخت اثری درباره غیاث‌الدین رفت و زندگی او را ساخت اما نتیجه قابل‌قبولی نداشت و مسئولان وقت تلویزیون به تدوین یک نسخه سینمایی از آن با نام «شهرآشوب» بسنده کردند. لطیفی اما سریال «نردبام آسمان» را به عنوان اثری وزین پیش روی مخاطبان گذاشت. او برای اولین بار تصمیم گرفت از ادبیات کهن دور شود و شخصیت‌هایش را ملموس‌تر و با زبانی امروزی‌تر به نمایش گذاشت به همین دلیل هم محصولش برای همه قابل درک بود. «نردبام آسمان» جزو سریال‌های موفق تاریخی است و در کارنامه لطیفی هم جزو آثار درخشان محسوب می‌شود.

کیمیاگر | کارگردان: محمدرضا ورزی | 1387

 درباره کدام دانشمند بود : زکریای رازی / پزشک، فیسلوف، شیمیدان

 بازیگر نقش: منوچهر زنده‌دل

 مختصات سریال : محمدبن زکریای رازی به عنوان یک پزشک، شیمیدان و فیلسوف، جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانی‌ها دارد. او را به عنوان کاشف الکل، نفت سفید و … می‌شناسند و زندگی او هم از همیت زیادی برخورد است. سال 1387 محمدرضا ورزی فیلم‌مجموعه‌ای درباره این شیمیدان مطرح ساخت و زندگی او را از جوانی تا زمان مرگ به تصویر کشید. «کیمیاگر» مدتی در توقیف بود چون مدیران معتقد بودند رازی ملحد و کافر است اما بعد از اینکه مهدی فرجی مدیر شبکه یک شد، اجازه پخش آن صادر شد و به صورت مینی‌سریالی سه قسمتی روی آنتن رفت. «کیمیاگر» اثر چندان شاخصی نبود و آنطور که باید دیده نشد.

جابربن حیان | کارگردان: جواد افشار | 1385

درباره کدام دانشمند بود : جابرابن حیان / دانشمند و فیلسوف

بازیگر نقش: زنده‌یاد حسن جوهرچی

 مختصات سریال : ابوموسی جابرابن حیان، دانشمند، فیلسوف و کیمیاگر ایرانی بود که او را پدر علم شیمی می‌نامیدند؛ شخصیتی بسیار مهم و اثرگذار که به دلیل تولدش در شهر توس، بین ایرانی‌ها همیت زیادی دارد. این سریال سال 1385 در 14 قسمت به کارگردانی جواد افشار برای شبکه الکوثر تولید شد و در ماه محرم آن سال روی آنتن رفت. در این مجموعه به بخشی از زندگی‌نامه جابربن حیان پرداخته شده که از خراسان به سمت مدینه حرکت می‌کند تا نزد جعفر صادق برود، ولی در مسیر رویدادهایی را از سر می‌گذراند. «جابرابن حیان» جزو سریال‌هال الف‌ویژه تلویزیون نبود و به لحاظ دکور و طراحی لباس و سایر موارد نتوانست با بسیاری از سریال‌هایی که درباره مفاخر ساخته شده‌اند برابری کند.

روزگار قریب | کارگردان: کیانوش عیاری | 1385

درباره کدام دانشمند بود : دکتر محمد قریب / پزشک اطفال

بازیگر نقش : ناصر و مهدی هاشمی

مختصات نقش : تا پیش از سریال کیانوش عیاری، دکتر محمد قریب برای خیلی‌ها یک اسم بود روی تابلو یک خیابان. بعد از سریال »روزگار قریب» این نام معنای دیگری پیدا کرد و خیلی‌ها دانستند طبیب معاصر کشورمان برای چه به چنین جایگاهی رسیده. دکتر محمد قریب، از اولین پزشکان متخصص طب اطفال و بنیان‌گذار دانش نوین پزشکی کودکان در ایران بود و کمک بسیار مهمی به طب کودکان کرد. کیانوش عیاری به‌جای روایت سر راست داستان دکتر قریب، ســراغ اتفاق‌های مهمی که در زندگی او رخ داده رفت و به نوعی دست به بازنمایی تصویری خاطراتش زد. پنج بازیگر نقش‌های کودکی تا میانسالی او را بازی کردند که ناصر هاشمی و مهدی هاشمی بایگران دوره‌های جوانی و میانسالی دکتر غریب بیشتر در ذهن‌ها مانده‌اند. عیاری با این سریال، دکتر محمد قریب را در ذهن مردم جاودانه کرد. «روزگار قریب»، یکی از درخشان‌ترین آثار کیانوش عیاری نام گرفت و حتی می‌توان عنوان بهترین اثر کارنامه‌ را برای آن در نظر گرفت.

روشن‌تر از خاموشی | کارگردان: حسن فتحی | 1379

درباره کدام دانشمند بود : ملاصدرا / فیلسوف

بازیگر نقش: حسین یاری

مختصات سریال : صدرالدین محمدبن ابراهیم قوام (ملاصدرای شیرازی) از فیلسوفان بنام ایران است اما عامه مردم از زیر و بم زندگی و عقایدش اطلاع وســیعی نداشتند. به همین دلیل هم حسن فتحی، سال 1379 «روشن‌تر از خاموشی» را ساخت؛ سریالی که سال 1382 روی آنتن رفت. فتحی در این سریال روی شرایط سیاسی و فرهنگی آن دوران دست گذاشت و به دیدگاه‌های فلسفی او پرداخت. در عین‌حال نگاهی هم به دربار صفویه و روابط ایران با کشورهایی که قصد تهاجم به آن را داشتند انداخت. این تمهیدی بود که باعث شد مواد خام سریال برای روایت قصه بیشتر باشد. «روشن‌تر از خاموشی» سریال قابل‌قبولی بود اما شاید اگر فتحی در دوران میانسالی آن را می‌ساخت به اثری پخته‌تر تبدیل می‌شد.

خورشید شب | کارگردان: زنده‌یاد فریبرز صالح | 1374

درباره کدام دانشمند بود : شیخ مفید / فیلسوف و فقیه

بازیگر نقش: علی دهکردی

مختصات سریال : سریال «خورشید شب» روایتی از زندگی شیخ مفید، عالم و فقیه قرن سوم و چهارم هجری است. سریال با تمرکز روی روزهای پایانی زندگی این عالم در محل تبعیدش شروع می‌شود و با نقبی به گذشته، خاطرات زندگی او را از کودکی تا پیری مرور می‌کند. «محمد بن نعمان» ملقب به «شیخ مفید» در دورانی به دنیا می‌آید که امیران آل‌بویه جهت ایجاد یک حکومت مقتدر و متمرکز و تضعیف عباسیان، بغداد را پایتخت قرار داده‌اند و اختلافات قومی و مذهبی بین ایرانیان و اعراب شدت گرفته است. از این جهت تمرکز روی شرایط فرهنگی و اجتماعی آن دوره هم اهمیت زیادی دارد. تولید شیخ‌مفید با حواشی زیادی روبه‌رو بود. ابتدا قرار بود فیلم به کارگردانی فریبرز صالح ساخته شود اما اواسط تولید صاحل با مجید اوجی، تهیه‌کننده این اثر به مشکل برخورد و از سیروس مقدم خواست این فیلم‌سریال را تولید کند. به همین دلیل هم اثر چندان موفقی نبود.

بوعلی‌سینا | کارگردان: زنده‌یاد کیهان رهگذر | 1364

درباره کدام دانشمند بود : شیخ الریس ابن سینا / فیلسوف و پزشک

بازیگر نقش: زنده‌یاد امین تارخ

مختصات سریال : «بوعلی‌سینا» یکی از بهترین سریال‌های زندگی‌نامه‌ای به‌حساب می‌آید که در زمان پخش توانست طیف زیادی را درگیر کند و بُعد دیگری از زندگی دانشمند شهیر کشورمان را به تصویر بکشد. بوعلی‌سینا به عنوان پزشک، ریاضی‌دان، منجم و به‌طور کلی یکی از مشهورترین فیلسوفان و دانشمندان ایرانی، همواره مورد توجه قرار داشته و به همین دلیل هم این سریال بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کیهان رهگذر نقش جوانی، میانسالی و پیری را به امین تارخ سپرد؛ این انتخاب به همراه آمیختگی شخصیت علمی ابن سینا با اتفاقات دراماتیک و دیالوگ‌های جذاب، بیننده‌ها را برای ادامه سریال ترغیب می‌کرد. افغانستان، تاجیکستان، ترکیه و چند کشور دیگر سریال «بوعلی‌سینا» را خریده و پخش کردند. رهگذر بعد از ساخت این سریال از دنیا رفت. او پیش از این به عنوان فیلمنامه نویس در نگارش فیلمنامه سریال «سربداران» و «سفیر» همکاری داشت .